Overheidspublicaties
Inhoudsopgave
De collectie overheidspublicaties in het kort
- Inhoud: grote verzameling gedrukte reglementen van de Nederlandse overheden, verschenen tussen de 16e en de 19e eeuw.
- Omvang: meer dan 30.000 uitgaven.
- Toegankelijkheid: vindbaar via de KB-catalogus en (met uitzondering van de plano’s) in de Short-Title Catalogue, Netherlands (STCN). Ter inzage in de leeszaal Bijzondere Collecties; worden niet uitgeleend. De plano’s zijn digitaal beschikbaar via de Collectie Plano’s via Het Geheugen van Delpher.
- Meer informatie: Esther van Gelder.
Over de collectie overheidspublicaties
De overheid publiceert wetten, voorschriften en reglementen. Dat gebeurt op lokaal, provinciaal en landelijk niveau. Deze teksten worden ook wel plakkaten of ordonnanties genoemd. Ze verschenen vanaf de 16e eeuw tot aan het begin van de 19e eeuw. Dat kon in 2 vormen. De eerste vorm was de plano: een vel papier dat aan 1 kant werd bedrukt. Ze werden aan het stadhuis of op andere plaatsen opgehangen. Ze werden ook voorgelezen door de stadsomroeper, zodat iedereen notie kon nemen van de reglementen. De tweede vorm was een boekje. Deze waren bedoeld voor de boekenkasten en bureauladen van medewerkers van de overheid.
Tot de 19e eeuw zijn honderdduizenden overheidsuitgaven gedrukt. Ze laten zien wat in verschillende periodes speelde: van regels voor gildes en markten tot maatregelen tegen landlopers of veeziektes. Tegenwoordig zitten deze uitgaven vaak verstopt in gemeentelijke archieven of bundels. Veel van deze publicaties zijn verloren gegaan omdat ze zo vaak werden gebruikt.
Inhoud van de collectie overheidspublicaties
In de collectie overheidspublicaties van de KB vind je meer dan 30.000 publicaties, ongeveer evenveel plano’s als boekjes. Ze zijn in de catalogus herkenbaar aan de aanvraagnummers beginnend met KW Plakk (F of Q). Meer overheidspublicaties vind je in de algemene collectie oude drukken tot 1801.
Geschiedenis van de collectie overheidspublicaties
De herkomst van de collectie is niet precies bekend. Het heeft waarschijnlijk te maken met de oorspronkelijke functie van de nationale bibliotheek als bibliotheek van volksvertegenwoordigers vanaf 1798. Wel is zeker dat we de verzameling al sinds de 19e eeuw in huis hebben.
Toegankelijkheid van de collectie overheidspublicaties
De publicaties zijn te vinden in de KB-catalogus en (met uitzondering van de plano’s) in de Short-Title Catalogue, Netherlands (STCN). Ze zijn te raadplegen in de leeszaal Bijzondere Collecties. De plano’s zijn digitaal beschikbaar via de Collectie Plano’s via Delpher.
Literatuur over de collectie overheidspublicaties
Boeken
- Timmer, E.M.A. ‘De verzameling plakkaten van de Koninklijke Bibliotheek’. Bibliotheekleven 16, 1931, pp. 241-250.
- Timmer, E.M.A. Alphabetisch register van onderwerpen en namen van personen en plaatsen, voorkomende in de verzameling plakkaten der Koninklijke Bibliotheek. Algemeene Landsdrukkerij, 1937.
