De KB vindt het belangrijk dat iedereen toegang heeft tot goede informatie, en dus ook tot wetenschappelijke publicaties. Daarom zijn wij een voorstander van open access. Open access houdt in dat iedereen wetenschappelijke literatuur kan raadplegen en hergebruiken zonder daarvoor te hoeven betalen. Het gaat om onderzoek dat voor een deel of helemaal uit publieke middelen is gefinancierd. Op deze pagina vind je tips om een vrij toegankelijke versie van artikelen te vinden.

De meeste wetenschappelijke artikelen staan achter een betaalmuur. Universiteiten kopen licenties in, waardoor studenten en docenten vrije toegang krijgen tot deze artikelen. Maar als je niet aan een universiteit verbonden bent, moet je vaak veel betalen voor een artikel. 

De KB wil ervoor zorgen dat meer wetenschappelijke publicaties vrij toegankelijk worden. Dat doen we bijvoorbeeld met onze dienst DBNL, waar we vrije toegang bieden tot gedigitaliseerde publicaties. En we helpen je graag bij het zoeken naar nog meer vrij toegankelijke (open access) of goedkopere versies van publicaties. We hebben al een groot aantal vrij toegankelijke bronnen voor je geselecteerd.

Tips voor nog meer gratis bronnen

Tip 1: Word lid van de KB

Voor € 15 per jaar krijg je altijd en overal toegang tot wetenschappelijke databanken als Academic Search Complete, EBSCO Electronic Journals Platform, Boom Juridische Tijdschriften, Humanities Fulltext, Ebooks Central en nog veel meer. Ga naar alle bronnen waarbij je vrij toegang krijgt als KB-lid

Tip 2: Gebruik vrij toegankelijke zoeksystemen en databases 

  • Google Scholar is het startpunt voor veel wetenschappers. Via deze zoekmachine zijn steeds meer publicaties vrij toegankelijk. Ben je lid van de KB en gebruik je onze Lean Library-dienst? Dan krijg je een melding als de KB toegang biedt tot een artikel.
  • De database CORE biedt meer dan 207 miljoen open access-artikelen in full text (volledige tekst).
  • Get the Research is een zoekomgeving die speciaal is ontwikkeld voor niet-wetenschappelijke gebruikers, met een open access-filter. 
  • BASE en NARCIS verzamelen publicaties die in universitaire archieven staan (bijvoorbeeld proefschriften, rapporten en tijdschriftartikelen). NARCIS geeft toegang tot publicaties van Nederlandse instellingen.
  • HBO Kennisbank biedt bijna 63.000 vrij toegankelijke rapporten, publicaties en scripties van 26 hogescholen in Nederland. Veel van deze publicaties zijn in het Nederlands geschreven. 
  • OSF Preprints biedt vrije toegang tot meer dan 2 miljoen artikelen die nog niet officieel zijn gepubliceerd (een zogenaamde ‘preprint’).
  • ScienceOpen bevat meer dan 71 miljoen artikelen, die voor een groot deel vrij toegankelijk zijn. 
  • Open Knowledge Maps ordent resultaten in knowledge maps, die de gebruiker helpen bij het vinden en lezen van publicaties.

Tip 3: Maak gebruik van Unpaywall, de Open Access Button of Lean Library

  • Unpaywall: als je deze browserextensie installeert, zoekt die naar een vrij toegankelijke versie van het artikel dat je wil lezen. Unpaywall werkt automatisch en kleurt groen als een open access-versie wordt gevonden.
  • Open Access Button: vind via deze site een vrij toegankelijke versie van een artikel. Je kunt hierbij ook gebruikmaken van de browserextensie. Krijg je geen toegang tot het artikel? Dan kun je de auteur van het artikel vragen of hij een legale versie van het artikel in het publieke domein wil plaatsen. Je kunt een auteur ook altijd buiten Open Access Button om vragen of je een kopie van het artikel kunt ontvangen.
  • Lees meer over onze dienst Lean Library

Tip 4: Gebruik een netwerk, zoals Twitter of Facebook

In een online community (gemeenschap) kun je anderen om hulp vragen. Naast Twitter en Facebook kun je ook gebruikmaken van Academia.edu (samenwerkingsplatform) of ResearchGate.net (artikelen delen).

Tip 5: E-mail de auteur

Vaak staan in het artikel de contactgegevens van de auteur. Je kunt de auteur om een kopie van het artikel vragen. Dit is een legale route die goed blijkt te werken. Het kan alleen wel even duren voordat de auteur reageert.

Tip 6: Vraag een kopie aan via de bibliotheek

Je kunt een kopie van het artikel aanvragen via de lokale bibliotheek, of via de KB.

Tip 7: Bezoek een universiteitsbibliotheek 

In een universiteitsbibliotheek kun je vaak gratis de digitale bibliotheek raadplegen via een computer van de bibliotheek. Check wel even van tevoren of de bibliotheek de publicaties heeft waar je naar zoekt.

Tip 8: Deepdyve

Deepdyve.com is een betaalde dienst, vooral interessant voor grootverbruikers. Je kunt de dienst gratis 14 dagen uitproberen.