Verplicht veld. Herhaalbaar als 6512, 6513 t/m 6519.
KMC 651X bevat de trefwoorden en vormdescriptoren
Trefwoorden (zie ook toelichting)
| ppn | omschrijving |
| 155444735 | algemene werken (verzamelde werken op diverse wetenschapsgebieden, publicaties van wetenschappelijke genootschappen met gemengde inhoud, encyclopedien, brieven over uiteenlopende onderwerpen, almanakken) |
| 155444794 | wetenschap en cultuur in het algemeen (hierbij: esoterische werken, astrologie en occultisme) |
| 155444883 | boek- en bibliotheekwezen, schrift (hierbij: boekveilingcatalogi) |
| 155444905 | filosofie |
| 155444972 | godsdienst algemeen |
| 155445022 | jodendom |
| 15544509X | bijbels en bijbelexegese |
| 155445154 | kerkgeschiedenis en dogmageschiedenis |
| 155445219 | christelijke leer (systematische theologie, dogmatiek, ethiek, stichtelijke lectuur) |
| 155445251 | kerkelijke praktijk ("praktische theologie": kerkorganisatie en kerkrecht, liturgie, preken, catechismussen) |
| 155445464 | godsdienst, niet-joods/christelijk |
| 155445596 | geschiedenis algemeen (hierbij: geslacht- en wapenkunde, munt- en penningkunde en andere hulpwetenschappen) |
| 155445650 | oudheid |
| geschiedenis vanaf de middeleeuwen per gebied/land | |
| 155446010 | -Europa |
| 155446126 | -Nederland, de Nederlanden |
| 155446304 | -België en Luxemburg |
| 155446584 | -Frankrijk |
| 155446754 | -Duitsland, Midden-Europa (= Zwitserland, Oostenrijk, Tsjechië, Slowakije) |
| 155446843 | -Groot Brittannië en Ierland |
| 155447033 | -Spanje en Portugal |
| 155447149 | -Italië (+ Malta) |
| 155446371 | -Skandinavië (incl. Groenland) |
| 155446517 | -Oost-Europa (= Rusland, Polen, Baltische staten) |
| 155446568 | -Zuidoost-Europa (= Balkan staten, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Turkije. NB: Turkije krijgt ook !155446665!) |
| 155446665 | -Azië |
| 15544669X | -Afrika |
| 155446762 | -Amerika |
| 185932843 | -Oceanië (Australië, Nieuw Zeeland) |
| 155446487 | -overige gebieden |
| 155446525 | algemene taal- en literatuurwetenschap (hierbij: vijf- en meertalige woordenboeken) |
| 155732757 | talen algemeen |
| 155446622 | Engels |
| 155446681 | Duits |
| 155446746 | Nederlands |
| 155620436 | Fries |
| 155446800 | Frans |
| 155444549 | Italiaans |
| 155444689 | Spaans |
| 155444832 | Grieks |
| 155444921 | Latijn |
| 155445049 | Hebreeuws |
| 155445146 | Overige talen |
| 155445324 | kunst algemeen |
| 155445502 | afzonderlijke kunsten: beeldende kunst, grafische kunst en architectuur |
| 155445685 | theater en muziek |
| 155445820 | exacte wetenschappen algemeen (meerdere wetenschapsgebieden) |
| 155445928 | wiskunde |
| 155446029 | natuurkunde |
| 155445901 | scheikunde |
| 155445979 | geologie, aardwetenschappen |
| 155446002 | astronomie |
| 155446045 | biologie |
| 155446088 | milieukunde |
| 155446150 | geneeskunde |
| 155446207 | diergeneeskunde |
| 155446223 | landbouwwetenschappen |
| 155446258 | huishoudkunde (hierbij: tuinaanleg) |
| 155446290 | technische wetenschappen in het algemeen (meerdere wetenschapsgebieden) |
| 155446320 | materiaalkunde |
| 155446363 | werktuigbouwkunde |
| 155446444 | electriciteit |
| 155445294 | informatica |
| 155445375 | verkeer, voertuigen en vaartuigen (hierbij: scheepsbouw, zeevaartinstrumenten) |
| 15544543X | bouwkunde, civiele techniek |
| 155445472 | mijnbouwkunde |
| 155445537 | industrie, procestechnologie |
| 155445561 | sociale wetenschappen in het algemeen (meerdere wetenschapsgebieden) |
| 15544560X | sociologie |
| 155445634 | culturele antropologie |
| 155445677 | aardrijkskunde, cartografie, demografie (hierbij reisverhalen, plaatsbeschrijvingen) |
| 155445731 | sport en spel (hierbij: jacht, loterijen) |
| 155445774 | psychologie |
| 155445855 | opvoeding |
| 155445804 | onderwijs (hierbij: elementaire schoolboeken) |
| 155445863 | economie |
| 155445944 | bedrijfskunde |
| 155445995 | recht, notariaat (hierbij: notariële akten) |
| 15544607X | bestuurskunde (inclusief regelgevende overheidspublicaties) |
| 155446177 | staatkunde (hierbij: politicologie en krijgskunde) |
| 273793675 | VOC |
| 27379373X | WIC |
| Vormdescriptoren (zie ook toelichting) | top |
| 155444557 | Academische geschriften (disputaties, dissertaties, theses enz.; ook oraties als het gaat om inaugurele redes, afscheidsredes, diesredes, maar niet de redevoeringen bij het overlijden van collega's en bij politieke of kerkelijke aanleidingen. Gymnasia gelden niet als academies, athenea daarentegen wel; de geschriften komen dus uit Leiden, Utrecht, Groningen, Franeker, Harderwijk, Amsterdam, Deventer, Rotterdam of Breda) |
| 155444581 | Almanakken en prognosticaties |
| 155444611 | Atlassen (verzamelingen gezamenlijk gepubliceerde kaarten) |
| 155444654 | Biografieën (NB "memoires" zijn in deze periode meestal geen (auto-)biografieën) |
| 155444743 | Catalogi (van alle soorten voorwerpen; inclusief bibliografieën en boedelbeschrijvingen) |
| 155444786 | Catechismussen |
| 155444824 | Emblematabundels |
| 155444875 | Gebedenboeken |
| 155444891 | Gelegenheidsgeschriften (gedichten, preken, redevoeringen op huwelijken, overlijden enz. van privëpersonen) |
| 155444964 | Genreparodieën |
| 155444999 | Kinderboeken |
| 155445138 | Liedboeken (teksten, ook psalmberijmingen, bedoeld om te zingen; te onderscheiden van dichtbundels door de aanwezigheid van wijsaanduidingen, muzieknoten enz.) |
| 155445030 | Liturgische werken |
| 155445073 | Muziekboeken |
| 155445162 | Overheidspublikaties |
| 155445197 | Plaatwerken (werken uitgegeven omwille van de illustraties) |
| 155445278 | poëzie (alles in versvorm) |
| 155445367 | Preken (krijgen ook altijd ppn 155445251) |
| 155445421 | Samenspraken (exclusief catechismussen) |
| 155445480 | Schooloraties |
| 155445545 | Toneelstukken (inclusief b.v. operalibretti, maar exclusief samenspraken) |
| 155445642 | Tijdsgeschriften (= informerende of opiniërende geschriften over actuele zaken op elk gebied, met uitzondering van gelegenheidsgedichten en lijkredes; b.v. nieuwstijdingen, actuele religieuze polemieken, spotdichten) |
| 155445693 | Tijdschriften |
| 15544574X | Woordenboeken |
| Toelichting trefwoorden | top |
Verzamelde werken, ook van één auteur, op uiteenlopende gebieden krijgen classificatie 'algemene werken' (155444735). Hetzelfde geldt voor algemene brievenverzamelingen, bijvoorbeeld de verzamelde brieven van Cicero. Brieven op één bepaald gebied krijgen de desbetreffende code.
Over het algemeen is de optiek van waaruit geschreven wordt minder belangrijk dan de inhoud. Een vaderlandse geschiedenis vanuit gereformeerd standpunt krijgt 'geschiedenis Nederland' (155446126), niet 'christelijke leer'. De ethica van Aristoteles christelijk verklaard kan zowel 'filosofie' (155444905) als 'christelijke leer' (155445219) krijgen.
Evenzo krijgt een kinderbijbel 'bijbels en bijbelexegese' (15544509X) en een bundel kindergedichten 'Nederlandse literatuur' (155446746). Daarnaast krijgen deze werken de vormdescriptor 'kinderboeken' (155444999) en eventueel 'poëzie' (155445278).
De subcategorieën binnen theologie zijn niet altijd makkelijk te scheiden. 'Jodendom' en 'bijbels en exegese' leveren meestal geen problemen op. De code voor 'kerkgeschiedenis en dogmageschiedenis' (155445154) wordt alleen toegekend als het werk zelf een historische beschouwing geeft, dus niet als eigentijdse gebeurtenissen beschreven worden die voor ons inmiddels geschiedenis zijn. Zulke publicaties vallen onder 'christelijke leer' (155445219), net als alle andere werken over geloofszaken, ethiek, enz. Ook stichtelijke lectuur en gebedenboeken vallen hieronder. In de subcategorie 'praktische theologie' (155445251) worden alleen die werken opgenomen die strikt betrekking hebben op datgene wat de kerk met de leer doet, zowel organisatorisch (kerkbestuur, kerkelijke ambten, kerkrecht) als inhoudelijk (liturgie, preken, catechismussen). Een gebedenboek bijvoorbeeld valt onder 'christelijke leer', tenzij duidelijk blijkt dat het gaat om gebeden die tijdens kerkdiensten werden uitgesproken; dan komt het werk in 'praktische theologie'.
Bij aarzeling tussen geschiedschrijving dan wel fictie (b.v. een Chronique scandaleuse van het Franse hof) wordt de indeling in een eventuele bibliografie of anders in de systematische catalogus van de betreffende bibliotheek gevolgd.
Historiewerken (b.v. Tacitus' Annales of Hoofts Historiën) worden niet tot de letterkunde gerekend. Dat geldt ook voor historiewerken in versvorm (b.v. de Rijmkroniek van Melis Stoke).
Biografieën worden ingedeeld op grond van het vakgebied van de betrokkene.
Gedichten, preken, redes enz. op historische gebeurtenissen worden ingedeeld onder geschiedenis + land.
Bruiloftzangen, lofdichten bij een promotie, grafretoriek en dergelijke gelegenheidsgeschriften worden ingedeeld bij geschiedenis + land. (Ze maken deel uit van de subcategorie geslachtkunde.) Ze worden niet ingedeeld bij letterkunde. (Wel krijgen ze naast de vormdescriptor 'gelegenheidsgeschriften' zonodig ook 'poëzie'.) Overlijdensgeschriften kunnen, als de inhoud daar aanleiding toe geeft, behalve tot geschiedenis ook tot het vakgebied van de overledene gerekend worden.
Lofdichten op vorstelijke personen en andere openbare hoogwaardigheidsbekleders worden eveneens ingedeeld bij geschiedenis + land. Ze worden niet ingedeeld bij letterkunde. (Wel krijgen ze naast de vormdescriptor 'tijdsgeschriften' zonodig ook 'poëzie'.)
De categorie letterkunde wordt nooit gecombineerd met andere classificaties.
Gedichten op steden, rivieren, landgoederen enz. vallen onder 'letterkunde', niet onder 'geografie'.
Een Arabische grammatica valt onder (taal- en letterkunde - overige talen), niet onder 'algemene taal- en literatuurwetenschap').
Emblemataboeken krijgen 'beeldende kunst' en de vormdescriptoren 'emblematabundels' en 'poëzie'.
In 'exacte wetenschappen algemeen' wordt ook het soort exacte wetenschap ondergebracht dat niet in een van de moderne categorieën valt.
De categorie 'landbouw' (155446223) omvat ook tuinbouw en dus groente- en fruitteelt. Tuinaanleg in de zin van tuinarchitectuur hoort echter onder 'afzonderlijke kunsten' (155445502). Tips voor de kleinschalige eigen tuinen, ook die in combinatie met aanwijzingen voor het inmaken van fruit e.d., vallen onder 'huishoudkunde' (155446258).
Kwekerscatalogi vallen onder 'landbouwwetenschappen' (155446223), 'huishoudkunde' (155446258) en 'catalogi' (155444743).
Veilingcatalogi van privétuinen of plantverzamelingen krijgen alleen 'huishoudkunde' (155446258) en 'catalogi' (155444743).
Onder de elementaire schoolboeken in de categorie 'onderwijs' (155445804) vallen alfabetten en rekenboekjes, de Latijnse grammatica's van Vossius en dergelijke; ook schooledities van klassieke auteurs. Neem de schoolverwijzing op in de titel, zie bijv. ppn 315875046.
Boeken bestemd voor kinderen) worden geclassificeerd naar hun onderwerp: kinderbijbels bij 'bijbels', kinderverhalen in 'literatuur', enz. Daarnaast krijgen ze de vormdescriptor 'kinderboeken'. Ze vallen niet onder opvoeding.
Bij gerechtelijke uitspraken wordt onderscheid gemaakt tussen de officiële publikatie van het vonnis (recht, 155445995) en beschrijvingen van de misdaad, rechtszaak en executie (geschiedenis + land). Beide categorieën krijgen de vormdescriptor 'tijdsgeschriften'.
Rekesten aan een overheidsinstantie die begeleid worden door een reactie van die overheidsinstantie, krijgen zowel de ontsluiting van het rekest (b.v. geschiedenis + land + 'tijdsgeschrift' (155445642)) als de ontsluiting van de overheidspublicatie (besuurskunde (15544607X) + overheidspublicatie (155446177) + geografische trefwoord). Zonodig wordt er in de beschrijving een annotatie gemaakt om op de aanwezigheid van de overheidspublicatie te wijzen.
| Toelichting vormdescriptoren | top |
Uitgangspunt bij het toekennen van vormdescriptoren naast de STCN-classificatie is om boeken van hetzelfde type, die inhoudelijk verschillend geclassificeerd worden of in een heel grote categorie ingedeeld worden, bijeen te brengen. Daar waar de vorm overeenkomt met of deel uitmaakt van een overzichtelijke categorie, wordt geen vormdescriptor toegekend (bij voorbeeld bij reisbeschrijvingen, die eenvoudig via categorie 'aardrijkskunde' (155445677) te vinden zijn).
Alleen de vorm van de hoofdtekst telt. Een disputatie van 4 folia, voorafgegaan door 8 folia lofdichten, is een 'academisch geschrift' (155444557), geen poëziebundel.
Kwaliteit is geen criterium. Alles in versvorm, dus ook een kreupel vers, krijgt de descriptor 'poëzie' (155445278). Maar poëzie krijgt niet automatisch de classificatie literatuur; bij voorbeeld gelegenheidsgedichten en rijmkronieken niet.
Er kan per beschrijving meer dan één vormdescriptor worden toegekend. Een geschrift over een aktuele kwestie, geschreven in een rijmende dialoogvorm krijgt de descriptoren 'poëzie' (155445278), 'samenspraak' (155445421) en 'tijdsgeschrift' (155445642). Toneelwerk in versvorm krijgt zowel 'toneel' (155445545) als 'poëzie' (155445278).
Narratief proza is geen afzonderlijke vormdescriptor wegens de moeilijke afbakening. Wie zoekt op taal- en letterkunde, Nederlands en eventueel poëzie en drama uitsluit, krijgt vrij nauwkeurig wat hij zoekt.
Een boek dat almanak heet, hoeft nog geen almanak in strikte zin te zijn. Als het werk niet jaarlijks verschijnt of niet op een bepaald jaar betrekking heeft, wordt het niet beschouwd als anoniem te beschrijven publicatie, en krijgt het dus niet de sorteertitel almanak. Ten behoeve van de gebruiker wordt wel de vormdescriptor almanakken toegekend, maar niet de onderwerpsclassificatie algemene werken, doch die van de inhoud van het boek (bijvoorbeeld land- en tuinbouw).
Atlassen worden niet ook nog eens onder de plaatwerken gerangschikt.
Tijdschriften krijgen niet ook nog eens de descriptor tijdsgeschriften.
Alles wat van een overheidsinstantie afkomstig is, krijgt de vormdescriptor 'overheidspublikaties' (en een geografisch trefwoord in kmc 6501). Er zijn twee mogelijkheden voor de onderwerpsclassificatie: bestuurskunde (15544607X) indien het regelgeving en verdragen betreft, 1'geschiedenis + land' bij diplomatieke stukken, brieven, rapporten en dergelijke. In het laatste geval kan bij aktuele geschriften de vormdescriptor tijdsgeschriften worden toegevoegd. Wetten en ordonnanties zijn geen tijdsgeschriften. Wanneer een ordonnantie wordt herdrukt omwille van het bijgevoegde actuele commentaar, dan vormt het commentaar de hoofdzaak en is er wel sprake van een tijdsgeschrift.