 |
 |
KMC 4040
Verplicht veld. Niet herhaalbaar.
KMC 4040 bevat het impressum
Vorm: Plaats, Naam drukker met initialen, Jaar van uitgave
adressen
datering
fictieve impressa
foutieve impressa
functieaanduidingen
impressa niet op de titelpagina
impressa bij incorporates/container-constructies
kopij-impressa
lijsten boekverkopers
namen van drukkers
plaatsnamen
titeluitgaven
transcriptie
§46 Het impressum wordt in geredigeerde vorm opgenomen, in de volgorde plaats, drukker/uitgever enzovoort, jaar, met komma's ertussen.
Voorbeelden:
'Ghedruckt inde vermaerde coopstadt van Dordrecht. By my Ian Canin, Ordinaris Stadts drucker deser stede, int jaer ons Heeren 1594' wordt: 'Dordrecht, printed by J. Canin, 1594'.
'Ghedruckt by Iacob de Meester, boeckdrucker der stadt Alcmar, voor Cornelis Claesz boeckvercooper, woonende opt Noort, in den vergulden Bybel, tot Hoorn, anno 1594' wordt: 'Alcmar, printed by J. de Meester, Hoorn, for C. Claesz, 1594'.
'Lugd. Bat., ex officina Plantiniana Christophori Raphelengii, 1599' wordt: 'Lugd. Bat., ex off. Plantiniana C. Raphelengii, 1599'.
Vaak voorkomende nietszeggende mededelingen als 'Gedruckt voor de Liefhebbers' worden verwaarloosd; in het drukkersregister worden al deze gevallen opgenomen als 'S.l.s.n.' (ppn 075566745).
Onzekere toeschrijvingen aan drukkers ontleend aan de oudere bibliografische literatuur worden over het algemeen niet in de beschrijving opgenomen; alleen waar de criteria voor de opneming in de STCN in het geding zijn (zie § 5) wordt er in een annotatie melding van gemaakt.
Een betrouwbare toeschrijving aan een drukker wordt tussen [ ] direct als impressum gegeven; de naam wordt normaal in het drukkersregister opgenomen.
Twijfelachtiger toeschrijvingen worden met bronvermelding in een annotatie gegeven (bijvoorbeeld 'Printed in The Hague by C. Calaminus? (Knuttel)'; in het drukkersregister worden deze gevallen gekenmerkt door een vraagteken). Als 'betrouwbaar' gelden over het algemeen toeschrijvingen door de Elzeviriografen, Moes-Burger, Laceulle Van der Kerk en dergelijke bronnen; als 'twijfelachtig' bijvoorbeeld Knuttels suggesties omtrent Calaminus en door een overigens betrouwbare autoriteit zelf als onzeker gepresenteerde mogelijkheden.
Het ontbreken van ëën of meer van deze onderdelen wordt niet expliciet aangegeven, maar als het boek in het geheel geen impressum of colofon bevat, wordt in het impressum van de beschrijving altijd minimaal een datering gesuggereerd tussen viekante haken. De enige uitzondering hierop is dat de mededeling '[S.l.]' wordt gebruikt v¢¢r de naam van een drukker/uitgever van wie niet bekend is waar hij werkzaam was; voorbeeld: '[S.l., J. Canin], 1570'.
Plaats, drukker/uitgever en jaar worden opgenomen in het drukkersregister.
Fictieve impressa
Geheel of gedeeltelijk fictieve impressa die de opbouw hebben van een normaal impressum, worden als normale impressa behandeld: 'Leerdam, B. de Leser'; 'Ter Neuzen, Nasianzenus Snuyttaert', en dergelijke. In het drukkersregister - en dus niet in de beschrijving - wordt aan de naam een annotatie toegevoegd: 'Place and/or name fictitious'. Echte doch fictief gebruikte plaatsnamen, met eventuele verdere fantasie mededelingen, worden geciteerd; de plaatsnaam wordt opgenomen in het plaatsnamenregister van het drukkersregister. Voorbeelden: 'Loevestein, voor de echte rechte Hollandsche patriotten'; 'Salt Boemel, gedrukt voor de liefhebbers der dichtkunst'; 'Gedruckt in Vrieslandt, buyten Leeuwaerden'.
Een geheel van kennelijk fictieve plaats en/of persoonsnamen en/of verdere fantasie mededelingen wordt (eventueel bekort met [...]) geciteerd: 'Gedruckt op 't Eylandt van Batavia'; 'Ghedruckt ten Diependaal, in Lucifers blaesbalck'; 'Voor Jan Hoope van Approbatie'.
Titeluitgaven
Bij titeluitgaven worden alleen de nieuwe impressumgegevens opgenomen; als die van de oude uitgave in het boek zijn blijven zitten (niet gecanceld colofon, oud impressum leesbaar onder overgeplakt strookje, enzovoort) worden deze opgenomen in de werkaantekeningen. Alleen bij een Nederlandse titeluitgave van een buitenlandse editie (die zelf niet in de STCN zal worden opgenomen) wordt een annotatie gegeven als: 'Reissue of the edition Lipsiae 1692. Colophon volume 1: Jenae, e chalcographeo Jo. Zachar. NisI, 1692.'
Soms is er sprake van een combinatie van een Nederlandse en een buitenlandse issue (in een andere taal dan het Nederlands). Dat geldt bij voorbeeld voor de Plantijn-drukken waarvan een deel van de oplage een Antwerps en een ander deel een Leids impressum draagt. Deze zijn soms in Antwerpen, soms in Leiden gedrukt. (We volgen hier voetstoots Voet). De handelwijze is dan als volgt. Zijn beide issues gedrukt in Nederland dan worden beide opgenomen en in elke beschrijving wordt naar de andere verwezen door middel van een annotatie in kmc 4201: Another issue of the ed. .... In kmc 4701 komt het ppn van de editie waarnaar verwezen wordt: Another issue of !ppn!.
Zijn beide issues elders gedrukt, dan wordt alleen de uitgave met het Nederlandse impressum beschreven, wel met een gelijkluidende annotatie in kmc 4201, maar vanzelfsprekend zonder kmc 4701. (Hetzelfde geldt voor een reissue in Nederland van een oorspronkelijk buitenlandse druk.)
Lijsten boekverkopers
In principe worden alle plaats- en persoonsnamen uit het impressum in de beschrijving opgenomen. Om praktische redenen wordt hierop echter een uitzondering gemaakt bij die 18e-eeuwse impressa die een (vaak lange) lijst van verkooppunten bieden.
Voorbeeld: 'Vlaardings zangverschil, of Historisch verhaal, van alles dat in den tyd van drie jaaren over het zingen der lange of korte nooten aldaar is voorgevallen. Zynde, teffens een beoordeeling van de lange of korte zangwys, in dichtmaat gebragt door E.D.G.Z. Te bekoomen: te Amsterdam, by Bom, Demter, Erve Houttuin, Wed: Esveld en Holtrop, M: de Bruin en Schuurman; Delft, vander Smout en Poelman; Dordrecht, Blusse en Zoon, van Braam en Walpot; Gouda, vanderKlos en Verblaauw; Haarlem, Tydgaat, Bosch en Bohn; 's Hage, van Drecht, Du Mee junior, Mensert en Plaat & Comp.; Hoorn, Tjallingius; Leiden, Hoogeveen, A. en F. de Does, Du Mortier en Meerburg; Maassluis, van der Burg; Utrecht, Schoonhoven, de Meyere, Emenes, Stubbe en van Driel; Rotterdam, Bothall, Dekkers, D. en A. Vis en de Leeuw; Schiedam, Poolman. enz:'. Bij zulke gevallen, die men wel dient te onderscheiden van impressa die een over een paar steden verspreide uitgeverscombinatie bieden, worden in de beschrijving van het impressum de eerste drie steden vermeld met daarbij telkens de naam van de eerste boekverkoper, de eerste twee (indien er verdere namen worden weggelaten) gevolgd door [...], de derde door [... etc.], dan wel (als de genoemde naam de enige in die plaats is) door [etc.].
Voorbeeld: ppn 142094099. De boekverkopers worden wel allemaal opgenomen in kmc 4043
§47 Impressumgegevens niet op de titelpagina
Als gegevens van elders uit het boek stammen dan uit het impressum, dan worden ze tussen () geplaatst en wordt de vindplaats vermeld als '(colophon: ...)', '(volume 2: ...)' enzovoort. Bevinden titelblad of colofon waaruit wordt geciteerd, zich op een minder gebruikelijke plaats, dan wordt de plaats aangegeven (waarbij M3 = M3 recto en M3v = M3 verso).
Mededelingen berustend op eigen onderzoek worden tussen [ ] geplaatst, evenals algemeen aanvaarde toeschrijvingen; in het laatste geval kan in een annotatie naar ëën bibliografie worden verwezen.
Bijzonderheden:
1. Aanvullingen uit het colofon, uit deel 2, enzovoort op ëën onderdeel van het impressum worden op de plaats van het betreffende onderdeel dan wel direkt hierna geciteerd. Voorbeeld: 'Hoorn, M. Gerbrantsz bookseller (colophon: printed by J. Jacobsz), 1647.'.
2. Verschillen twee of drie onderdelen, dan worden deze na het impressum geciteerd, behalve als het jaar hetzelfde is maar plaats en drukker niet.
Voorbeelden:
'Hoorn, M. Gerbrantss bookseller, 1633 (title-page 2X10: printed by I. Willemsz., 1632).'
'Hoorn, for Z. Cornelisz (colophon: Amsterdam, printed by A. Biestkens), 1621.' (hier hebben impressum en colofon hetzelfde jaar).
'Hoorn, for J.J. Deutel, 1668 (colophon: Alckmaer, printed by J. Ysbrantsz).' (hier heeft het colofon geen jaar).
3. Verschillende aanvullingen afkomstig van meerdere plaatsen kunnen bijvoorbeeld worden weergegeven als: 'Hoorn, H.J. Marius bsr (colophon 2R4v: printed by A.J. van der Beeck), 1668 (colophon 3E4: 1669).'.
Er hoeft niet naar alle vindplaatsen verwezen te worden indien de aanvulling identiek is, maar kan worden samengevat in de mededeling "(other title-pages: ...)
4. Bevat een boek een plaat of kaart met een eigen afwijkend impressum, dan wordt dit in een annotatie vermeld. De gegevens worden opgenomen in het drukkersregister. Voorbeeld: ppn 82277769X
>Impressumgegevens in incorporates/container-constructies
In familie-annotaties (incorporates, contains) worden afwijkende impressa-gegevens van parts niet ook nog eens in extenso in het impressumveld van de koepel opgesomd. Het impressum van het part wordt alleen in de beschrijving van het part vermeld, ook als het afwijkt van het koepel-impressum.
Foutieve impressa
Fouten en onjuiste mededelingen in het impressum worden overgenomen en tussen [ ] gecorrigeerd; maakt dit de beschrijving misleidend, dan wordt in een annotatie een toelichting gegeven.
Is een fout in het impressum op een of andere wijze gecorrigeerd, dan wordt het correcte impressum in de beschrijving opgenomen en de fout in een annotatie vermeld. Voorbeelden:
'Ultrajecti corrected from Ultajecti by pasting over' c.q. 'in the plate', 'on the press', 'by stamping' enzovoort. (Zie kmc 4201 voor de juiste formuleringen,
'Date on title-page pencorrected from 1546' (dit laatste alleen in zekere gevallen!).
§ 48 Plaatsnamen
Plaatsnamen worden overgenomen in de vorm waarin ze voorkomen op het titelblad. Latijnse plaatsnamen behouden de locativus, bij die in moderne talen wordt het voorzetsel ervoor weggelaten ('Tot Leyden' wordt 'Leyden', 't'Amsteldam' wordt 'Amsteldam'; gevallen als 'Thantwerpen', 'Ter Gouw' worden echter overgenomen; 'Ter' is hier de samentrekking van 'Te' en 'der'). Formules als 'Gedruckt tot Enghuysen', 'Excudebatur Amstelodami' die niet worden gevolgd door de naam van drukker of boekverkoper, worden weergegeven als: 'Enghuysen', 'Amstelodami'.
Ontbreekt de plaatsnaam, maar bevat het impressum wel een drukkersnaam van iemand waarvan de plaats van werkzaamheden bekend is, dan kan deze tussen vierkante haken worden toegevoegd, bv.: [Leiden], S. Luchtmans, 1724.
Als er in het impressum uitsluitend een vermelding van land of gewest voorkomt, bij voorbeeld: 'Te bekomen in het vrye Friesland' of kortweg: 'In Holland', dan wordt dat (eventueel ingekort) geciteerd in kmc 4040. In kmc 4043 komt alleen het ppn voor S.l.s.n. !075566745!
Bij een reeks van plaatsen en verkoopadressen in het impressum komt het voor dat plaats en drukker niet zuiver parallel lopen: 'In Amsterdam en Rotterdam, bij P. Losel en H. Brandt ...'. Zoiets kan zonder ingewikkeld gedoe met [ ] geredigeerd worden tot de juiste combinaties: 'Rotterdam, P. Losel, Amsterdam H. Brandt ...'.
§ 49 Namen van drukkers
Voornamen van drukkers worden afgekort tot de initiaal. Hierbij wordt VVillem W., Ęgidius AE., Aegidius A., Iacob, Ian enzovoort worden J. (dit als uitzondering op de verder geldende transcriptieregels); geeft het titelblad evenwel I. Blaev (voor Ioannes), dan blijft dit I. Blaev. Bij U/V wordt analoog gehandeld.
Mededelingen als: 'Weduwe van ...', 'De erfgenamen van ...', blijven (eventueel verkort) gehandhaafd in de taal van het boek: bijvoorbeeld 'De weduwe van wijlen Abraham de Wees wordt: 'wed. A. de Wees'. De richtlijn van inkorting is: voor de tweede klinker, dus erven worden erv. en erfghenamen worden erfgh.
Mededelingen als: 'Ghedruckt voor de Compagnie', 'Voor het Kunstgenootschap', 'Sumptibus Societatis' worden geciteerd.
Mededelingen als: 'Ghedruckt voor den Autheur', 'Sumptibus Auctoris' worden: 'for the author', 'sumpt. auctoris'; maar 'Ghedruckt by/Te cope by den autheur' worden 'printed/sold by the author', gevolgd door zijn naam (indien bekend); vorm: '(= ...)'. In dit geval wordt zijn naam ook opgenomen in het drukkersregister (zie § 66).
'Voor de kinderen van den autheur' wordt weergegeven als 'for De kinderen van den autheur' (hoofdletter D i.v.m. taalwissel), en verder behandeld als 'voor den autheur'; zo ook vergelijkbare gevallen.
§ 50 Functieaanduidingen
Functieaanduidingen van drukkers worden geredigeerd, Latijnse evenwel in afkorting gehandhaafd met de ervan afhangende naamvallen. Ook bij niet-Latijnse impressa waar de naam in een andere dan de eerste naamval staat, wordt geciteerd in plaats van geredigeerd, bijvoorbeeld 'Den Bosch, gedruckt by J. Schefmannum, 1659'.
Formules en Latijnse afkortingen ontleend aan mededelingen van het type 'gedrukt bij/voor NN' worden vóór de naam geplaatst, die van het type 'NN, boekdrukker/-verkoper' erachter. De redactionele formules worden gecursiveerd, de Latijnse afkortingen niet. De redactie van de niet-Latijnse impressa gebruikt de volgende formules:
NB: afkortingen worden niet meer gebruikt voor Engelstalige redactionele toevoegingen. (In oude beschrijvingen komen afkortingen nog wel voor, maar deze zullen binnenkort centraal uitgevuld worden. Het is dus niet nodig afkortingen in oude beschrijvingen handmatig te muteren.)
Wat neerkomt op: | Wordt weergegeven als: |
| gedrukt bij ... | printed by ... |
| gedrukt voor/op kosten van ... | for ... NB: niet printed for ... |
| te koop bij ... | sold by ... |
| uitgegeven door/bij ... | published by ... |
| ..., boekdrukker | ... printer |
| ..., boekverkoper | ... bookseller |
| | |
| De gebruikte Latijnse afkortingen zijn: |
| apud | apud |
| bibliopola | bibl. |
| e libraria | e libr. |
| e praelo | e pr. |
| e typographia | e typ. |
| ex bibliopoleo | ex bibl. |
| excudebat(ur) | exc. |
| impensis | imp. |
| imprimebat(ur) | impr. |
| in aedibus | in aed. |
| in officina | in off. |
| prostant | prost. |
| sub praelo | sub pr. |
| sum(p)tibus | sum(p)t. |
| typis | typ. |
| typographus | typ. |
| veneunt | ven. |
|
(enzovoort naar analogie).
Dus bijvoorbeeld:
Amsterdam, printed by J. Blaeu, Leiden, sold by F. Lopez de Haro, 1635
Amstelodami, typ. J. and C. Blaev, 1638
Bijzonderheden:
'Bij' zonder meer wordt niet beschouwd als functieaanduiding en dus weggelaten, maar 'apud' wordt vanwege de ervan afhangende naamvallen gehandhaafd.
Bij meerdere functieaanduidingen voor en/of na de naam wordt de aanduiding opgenomen die de functie van de persoon ten opzichte van het boek aangeeft, en de andere worden verwaarloosd.
Voorbeelden: 'Gedruct by Jacob van Biesen, boeckverkooper in de Turfstraat' wordt: 'printed by J. van Biesen'. 'Te koop by Stoffel Jansz., boeckdrucker' wordt: 'sold by S. Jansz.'. 'Utrecht, voor Gysbert van Zyll boeckverkooper' wordt: 'Utrecht, for G. van Zyll.
Wordt de naam gevolgd door meerdere aanduidingen zonder dat de functie ten opzichte van het boek duidelijk is, dan wordt er geen aanduiding opgenomen.
Voorbeeld: 'By Johannes van Ravesteyn, Boeckverkooper en Ordinaris Boeck-drucker deser stede op't Water' wordt: 'J. van Ravesteyn'. Mededelingen over andere beroepen dan boekdrukker en verkoper (bijvoorbeeld 'plaatsnijder', 'cijfermeester'), worden niet opgenomen in de beschrijving.
Bij Latijnse impressa met 'ex officina' wordt de eventuele beroepsaanduiding na de naam gehandhaafd; bijvoorbeeld 'ex off. F. Kroock bibl.'.
Transcriptie I/J en U/V/W
Voornaam:
Regel: Bij de transcriptie van het impressum worden voornamen van drukkers afgekort tot de genormaliseerde initiaal. Staat er slechts een initiaal dan wordt deze zonder normalisering overgenomen.
Uitwerking romein:
B.v. | `Gedruckt by IAN van WAESBERGHE' wordt: |
| printed by J. van Waesberghe |
| `Gedruckt by I. van Waesberghe' wordt: |
| printed by I. van Waesberghe |
Let op: Een u/U die er uitziet als wordt getranscribeerd als een v/V.
Uitwerking gotisch:
B.v. | `Gedruckt by lderick Balck' wordt: |
| printed by U. Balck |
| `Gedruckt by . Balck' wordt: |
| printed by V. Balck |
Achternaam:
Regel: Bij de transcriptie van het impressum (kmc 4040) worden achternamen van drukkers letterlijk getranscribeerd, eventueel met gereduceerde hoofdletters. I/J en U/V/W worden hier niet genormaliseerd.
Uitwerking romein:
B.v. | `Gedruckt by J.P. VVAELPOT' wordt: |
| printed by J.P. VVaelpot |
| `Voor J. BLAVVV' wordt: |
| for J. Blavvv |
Uitwerking gotisch:
B.v. | `Gedruckt by Broer ansz' wordt: |
| printed by B. Iansz |
In de drukkersthesaurus wordt de naam van de drukker met voornamen voluit in de meest gebruikelijke genormaliseerde vorm opgenomen.
§ 51 Adressen
Naast de naam van de drukker vermelde adressen worden niet opgenomen in de beschrijving. Geeft het impressum of colofon in het boek slechts een adres in plaats van een drukkersnaam, dan wordt dit wel in de beschrijving (en het drukkersregister) opgenomen.
§ 52 Datering
Het jaar van uitgave wordt gegeven in arabische cijfers. Jaartallen in Grieks schrift worden evenwel onveranderd overgenomen, maar het jaar wordt er, waar nodig omgerekend, tussen [ ] in arabische cijfers achtergevoegd. Na jaartallen in een andere dan de christelijke tijdrekening wordt tussen [ ] het jaar van de christelijke tijdrekening gevoegd. Een dubbele datering in twee jaartellingen wordt overgenomen in de vorm: '5426 / 1666'; 'an 6 / 1798'.
Correcties in het jaar van een fout gedateerd boek worden gegeven als '1681 [= 1691]'. Onmogelijke romeinse getallen worden geciteerd zoals ze er staan; vorm: 'M.DC.xlxi [!, = 1649]'.
Bij boeken in meerdere delen die gedurende meerdere jaren verschenen, worden de uiterste jaren opgegeven (bijvoorbeeld '1610-1615'), ongeacht de volgorde van verschijnen; alleen bij niet in volgorde verschijnen van twee delen verdient '1615, 1610' de voorkeur boven '1610-1615'.
Zekere datering van een niet gedateerd boek wordt tussen [ ] toegevoegd. Kan het verschijningsjaar van een niet gedateerd boek niet met zekerheid worden bepaald, dan wordt het vraagteken gebruikt (bijvoorbeeld '[1683?]'; de onzekerheidsmarge hierbij is ëën jaar). Is de onzekerheid groter, dan wordt 'circa' gebruikt (bijvoorbeeld '[c. 1683]'). Is er echter een preciezere begrenzing te geven, dan wordt dit gedaan (bijvoorbeeld '[between 1679 and 1687]'). Een eenzijdige begrenzing wordt gegeven als '[not before 1683]' of '[not after 1697]'. In laatste instantie kunnen omschrijvingen worden gebruikt als '[early 17th century]'. Komt in een niet in impressum (of colofon) gedateerd boek het jaar van verschijnen wel voor (bijvoorbeeld de datum van de promotie, de ondertekening van het voorwerk), dan wordt dit jaar tussen [ ] opgegeven.
Almanakken en prognosticaties zonder jaar in het impressum krijgen tussen [ ] het jaar waarover het boek handelt. Data in impressa worden (eventueel afgekort) geciteerd vóór het jaar, bijvoorbeeld 'Martio 1644', '15 febr. 1618', Een onduidelijke datum kan worden verklaard, bijvoorbeeld '9/7 [= 7 sept.] 1629'.
Een impressum zoals: 'Holland, het eerste jaar der Bataavsche vrijheid' wordt letterlijk overgenomen met de toevoeging [= 1795]. In kmc 1100 komt dan 1795 te staan, kmc 2275 begint met 0001. Voorbeeld: ppn 181390418.
Een aantal handige websites:
Algemene informatie over kalenders
Franse jaartelling
Conversies diverse kalenders, o.a. Hebreeuws en Islamitisch.
Romeinse dateringen (vooral in de 15e eeuw in gebruik)
Kopij-impressa
§ 53 Onder kopij-impressa worden (vaak met echte impressa verwarde) mededelingen verstaan als 'Gedrukt na de copy tot' c.q. 'Eerst gedrukt tot Amsterdam, bij Gerardus Borstius, Boeckverkoper, 1692'. Deze worden als volgt behandeld:
1. Staat het kopij-impressum duidelijk afzonderlijk naast een echt impressum, dan wordt het verwaarloosd en slechts het echte impressum gegeven, ook als dit laatste incompleet is en bijvoorbeeld alleen uit het jaar bestaat (zie echter § 54).
Voorbeelden: 'Eerst ghedruckt in 's Gravenhage, by Aert Meuris. Ende nu tot Amsterdam, by Broer Iansz [...]. Anno 1619' wordt: 'Amsterdam, printed by B. Iansz, 1619'.
'Eerst ghedruckt in 's Gravenhage, by Aert Meuris. Ende nu herdruckt. Ao 1619.' wordt: '1619'.
'At Amsterdam, Translated out of the Originall Copy, Printed in the Hague by the Widdow and Heirs of Hillebrand Jacobsz van Wouw. 1652.' wordt: 'Amsterdam, [1652]'.
2. Is er alleen een kopij-impressum, dan wordt dit geciteerd op de plaats van en volgens de regels voor het impressum, maar voorafgegaan door: 'Copy:'.
Namen uit het kopij-impressum worden in het drukkersregister (kmc 4043) opgenomen. Verdere gegevens ontleend aan kopij-impressa (plaats, jaar, adres enzovoort) worden echter niet opgenomen in het drukkersregister. Is het mogelijk beschrijvingen die alleen een kopij-impressum hebben van een plaats, drukker en/of jaar te voorzien, dan geschiedt dat tussen [ ] na het kopij-impressum (of in de daarvoor in aanmerking komende gevallen in een annotatie); beide namen, jaren, enzovoort worden dan in het drukkersregister opgenomen.
Het werkelijke jaartal komt in kmc 1100 te staan. Bijvoorbeeld ppn 424149511: Incorporates: Korte verklaringe van burgermeesteren [...] der stadt Hasselt, 1655 [=1786]. In kmc 1100 komt 1786 te staan.
Andere voorbeelden: 'Copy: Rakouw, pr. S. Sternatzki, 1627. [C. 1666]'. Bij 'H. de Groot, via ad pacem ecclesiasticam. Iuxta exemplar editum Lvtetiae Parisiorum, MDCXLII' (gedrukt in Amsterdam bij J. Blaeu) wordt het impressum: 'Copy: Lvtetiae Parisiorum, 1642. [Amsterdam, J. Blaeu, 1642]'.
3. De blote mededeling 'Gedrukt naar de kopij' wordt verwaarloosd.
§ 54 Bijzonderheden
1. Onvolledige kopij-impressa (plaats, drukker en/of jaar ontbreekt) worden volgens dezelfde regels behandeld maar niet aangevuld (bijvoorbeeld 'Copy: Amsterdam, 1610'; 'Copy: V. Casteleyn'). Een geval als: 'Copy: Uytrecht, J. Michielsz. [1690]', waarbij 'Copy (enzovoort)' het kopij-impressum is en '[1690]' het echte, wordt twee keer in het drukkersregister opgenomen.
2. Geeft een colofon of een andere minder duidelijke plaats een echt impressum naast een (schijnbaar) kopij-impressum op het titelblad, dan wordt het kopij-impressum geciteerd, gevolgd door het echte impressum tussen ().
3. Ook twijfelachtige en onduidelijke gevallen worden als kopij-impressum behandeld, bijvoorbeeld als het niet duidelijk is of de formulering als kopij-impressum is bedoeld of niet, dan wel of deze op het gehele impressum slaat of een gedeelte ervan. Voorbeeld: 't'Amsterdam, gedrukt na de copij van Johannes van Dale.' wordt: 'Copy: Amsterdam, J. van Dale. [1692]'.
§ 55 Min of meer als kopij-impressum geformuleerde mededelingen over de oorspronkelijke taal worden als kopij-impressum behandeld, maar nu voorafgegaan door: 'Dutch copy: ...', enzovoort. Voorbeelden: 'Gedruckt naer de latijnsche copye, die gedruckt is tot Amsterdam, by Iacob A: Calom. Anno 1641.' wordt: 'Latin copy: Amsterdam, J.A. Calom, 1641'; 'B. Bekker, Die bezauberte Welt [...]. Aus dem Holländischen nach der letzten vom Authore vermehrten Edition. Gedruckt zu Amsterdam, bey Daniel von Dahlen, bey der Börse, Anno 1693. In die Teutsche Sprache übersetzet.' wordt:
3220: De betoverde weereld. German
4000: Die bezauberte Welt: oder Eine gründliche Untersuchung des allgemeinen Aberglaubens. / By Balthasar Bekker. ; Translated from the Dutch into German.
4040: Dutch copy: Amsterdam, D. von Dahlen, 1693.
4201: Printed at Hamburg by Z. Hertel? (Georgi).
top
|