Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Best practices 1
Een greep uit het programma
Zoveel mensen, zoveel meningen. Diversiteit brengt ook discussie en debat met zich mee. Hoe leid je dat in goede banen? Met Deep Democracy bijvoorbeeld, waarin iedereen zijn opvatting de vrije loop mag laten. Ook in Den Bosch schuwen ze het debat niet. Maar, klinkt de waarschuwing, zorg wel altijd voor goede begeleiding.
Best practices 1
Een greep uit het programma
Zoveel mensen, zoveel meningen. Diversiteit brengt ook discussie en debat met zich mee. Hoe leid je dat in goede banen? Met Deep Democracy bijvoorbeeld, waarin iedereen zijn opvatting de vrije loop mag laten. Ook in Den Bosch schuwen ze het debat niet. Maar, klinkt de waarschuwing, zorg wel altijd voor goede begeleiding.
Denktank Diversiteit over Deep Democracy
‘Hoe ongenuanceerder, hoe beter’
We praten veel over diversiteit, maar wat betekenen jouw opvattingen voor anderen en hoe moet je omgaan met andersdenkenden? Denktank Diversiteit wil mensen laten ervaren hoe het is om vanuit je eigen vooroordelen te denken. Maar vooral hoe je de ander beter kunt leren kennen.
De doe-denktank biedt bibliotheken de training ‘Eerste hulp bij polarisatie’ aan. Daarvoor gebruiken zij de methode Deep Democracy. Zoals een echte methode betaamt zit daar een aantal spelregels aan vast: zo is er geen monopolie op de waarheid, moet je willen leren en de relatie willen behouden. Tegelijkertijd mag (móet) je alles zeggen wat in je opkomt. Deep Democracy-expert Gideon Sinke: “Na afloop bedenk je wat pijn deed. Wat waren je oeh- en ah-momenten?”
‘
Alles wat een zenuw raakt, zegt iets over jou.
’
Hoofddoekje
De methode gaat uit van de gedachte de minderheid te versterken, en de volledige potentie van de groep te gebruiken. Sinke: “Vervolgens moeten de deelnemers wel tot een meerderheidsbesluit komen. Wat heb jij als deelnemer (nog) nodig om mee te gaan in het gezamenlijk besluit?” De deelnemers van vandaag worden uitgenodigd zich uit te spreken voor of tegen de stelling: ‘Een hoofddoekje is een symbool van feminisme’. Ze staan tegenover elkaar en beide kanten krijgen de gelegenheid hun standpunt te onderbouwen. Argumenten als ‘vrouwen worden onderdrukt’, ‘pas toen het hoofddoekje afging zag ik mijn vriendin echt’ staan lijnrecht tegenover uitspraken als ‘vrouwen doen dit uit respect voor het geloof’ en ‘iedereen heeft recht op vrije keuze’.
Confrontatie of begrip
De deelnemers zijn wat verbaasd: zijn we nu niet juist aan het polariseren? Hoe komen we nu dichter bij elkaar? Procesinnovator Roel Simons: “Alle argumenten zijn nu gezegd. Hoe ongenuanceerder, hoe beter voor het proces. Alles wat een zenuw raakt, zegt iets over jou. Dat zorgt voor nieuwe persoonlijke inzichten. Waar komen mijn vooroordelen vandaan? Dat zet iets in gang.” Een deelnemer verwoordt het zo: “Nu we oprecht zeggen wat ons dwars zit, merk je dat er normaal veel ongezegd blijft. Misschien heb je wel confrontatie nodig om meer begrip voor elkaar te krijgen.”
Reactie
‘Nieuwsgierig naar vervolg’
“Heel interessant dit. Het haalt verschillende perspectieven naar boven die misschien anders onder de oppervlakte zouden zijn gebleven. Wat ik lastig vind, is dat we aan het einde van de sessie nog tegenover elkaar staan. Tegelijkertijd maakt me dat ook nieuwsgierig naar het vervolg. Hoe kunnen we nu bij elkaar komen? Ik ga absoluut contact opnemen met de workshopleiders.”
Milou van Woezik, Bibliotheek Eindhoven
Reactie
‘Heel bevrijdend’
“Geweldige sessie. Ik geloof in polarisatie om daarna weer dichter bij elkaar te komen. Het werkt heel bevrijdend om eens niet subtiel te zeggen wat je vindt. Als je dit in je bibliotheek wilt organiseren, moet je het wel goed faciliteren. De gemoederen kunnen namelijk hoog oplopen. We zijn als Biblionet Groningen steeds bezig met de vraag hoe we debat en ontmoeting, ook over lastige vraagstukken, kunnen laten plaatsvinden. Ik ga de methode Deep Democracy zeker aan mijn lijstje toevoegen!”
Jacqueline Roelofs, Biblionet Groningen
Gele hesjes (en andere moeilijke thema’s) in je bibliotheek
Gele hesjes (en andere moeilijke thema’s) in je bibliotheek
‘Beter fel in debat dan elkaar de hersens inslaan’
De gele hesjes hebben een prominente plek in het publieke debat. Misschien ook wel in jouw bibliotheek. Wat doe je met delicate onderwerpen: mijden of aangaan? Ruud Geven heeft er ervaring mee dankzij RUW Den Bosch: debatbijeenkomsten die de bibliotheek organiseert.
“We hadden een keer een meet-up over extreemrechts”, vertelt Geven. “Met Wierd Duk van de Telegraaf en Jurriën Rood, die over de opkomst van Pegida schrijft. Het publiek werd boos. Over stellingnames van gasten. Dat een extreemrechts persoon geen podium mág hebben. We hebben ook de euvele moed gehad om een debat over ‘zwarte piet’ te organiseren, met Jeffrey Afriyie, de organisator van de intocht en historicus Herman Pleij. Hierop kwamen dertig voetbalsupporters af. Politiebusjes kwamen direct.”
‘
Als bibliotheek is het onmogelijk om neutraal te zijn.
’
Stelling innemen
Volgens Geven is het onmogelijk om als bibliotheek neutraal te zijn. “Wanneer je een bijeenkomst organiseert over inclusiviteit, terwijl in de samenleving een groeiende stroming is tegen diversiteit, neem je stelling in. Je kunt wel mensen van alle kanten bij elkaar brengen en aan het woord laten.”
Geven noemt De Balie in Amsterdam als ultiem voorbeeld. “Dat gaat heel ver. Dat ziet liever dat mensen fel in debat met elkaar gaan, dan dat ze elkaars hersens inslaan. Als we twee boeken tegenover elkaar kunnen zetten, zoals ‘Das Kapital’ van Marx en ‘Capital’ van Piketty, waarom dan niet twee mensen?”
In bescherming
Als bibliotheek heb je een verantwoordelijkheid, je moet gasten tegen zichzelf in bescherming nemen. Geven: “Iemand als Afriyie neemt een persoonlijke beveiliger mee, maar er zijn ook gasten die zich niet bewust zijn van mogelijke reacties.”
In een debat met tegenstellingen is het handig een expert erbij te hebben die feiten kan toevoegen. Voor tegenstanders van vaccineren is zo’n expert echter ook partijdig. Als bibliotheek moet je investeren om de naam te krijgen als betrouwbare zender. Om te weten wat er leeft, werd Geven lid van allerlei fora waarop tegenstromingen zitten. “Daar kom je heel wat tegen.”
Reactie
‘Niet bang zijn voor debat’
“Het verhaal van Den Bosch bevestigt dat we debatten moeten organiseren. We moeten niet bang zijn. We behandelen nu minder controversiële onderwerpen. Ook vindt de wethouder het soms moeilijk als een mening wordt verkondigd waarmee hij het niet eens is. We hadden eens een debat over Europa dat vrij braaf bleef. Met een scherp onderwerp dwing je bezoekers na te laten denken over standpunten en zo over zichzelf.”
Ricardo Maas, ZB Planbureau en Bibliotheek van Zeeland
Reactie
‘Stevig in je schoenen’
