‘Mijn functie is een half jaar geleden in het leven geroepen met onder andere het doel om voor de stichting SPN meer lijn aan te brengen in de gezamenlijke Innovatieagenda. Ik was al langer voor SPN werkzaam als programmamanager educatie op het gebied van jeugd en onderwijs. Ik was met name actief betrokken bij initiatieven als de Bibliotheek op school en BoekStart, de landelijke programma’s van Kunst van Lezen. Natuurlijk blijf ik deze programma’s vanuit mijn nieuwe rol volgen, maar de directe betrokkenheid bij beide genoemde initiatieven heb ik overgedragen aan een collega. In bibliotheekland is niemand de baas, zeg ik altijd, maar ik probeer overal een beetje sturing aan te geven.’ Dat zegt Gerard Meijer, algemeen programmamanager SPN.
Hij voegt eraan toe: ‘Reserves uit het Bestemmingsfonds Stelseltaken zijn onder meer aangewend voor de volgende vijf projecten. Met de voormalige SIOB-gelden is eind vorig jaar door de KB de licentie voor Mosaic (een marketingtool voor bibliotheken) voor twee jaar afgekocht. Een nuttige besteding, want als we bibliotheken aldus landelijk kunnen ondersteunen, komt dat aan de hele sector ten goede. Dat geldt ook voor Smooth Publish, een tool van Biblionet Enschede, waarmee bibliotheken hun uitgaven een lokaal tintje kunnen geven. Verder is Jos Debeij, hoofd afdeling bibliotheekstelsel van de KB, aan het onderzoeken of bibliotheken zich niet duidelijker kunnen manifesteren op het gebied van leren, in de zin van talentontwikkeling. Een goed voorbeeld hiervan is de Top Academie Deventer (TAD) in de Bibliotheek Keizerslanden. De TAD is bedoeld voor kinderen uit de groepen 6,7 en 8 van het basisonderwijs die naar de havo of het vwo zouden moeten kunnen, maar die wel wat ondersteuning kunnen gebruiken omdat ze bijvoorbeeld moeite hebben met begrijpend lezen en het opbouwen van een woordenschat. De twee andere projecten zijn Bibliotheek Campus, de online leeromgeving van de openbare bibliotheken, en het Diploma Veilig Internet.’
‘Bibliotheek Campus is voortgekomen uit het Opleidingshuis Openbare Bibliotheken, dat indertijd is opgezet voor de Bibliotheek op school en Boekstart. Er bleek een soortgelijke opleidingsvraag te bestaan op het gebied van basisvaardigheden en andere domeinen van het bibliotheekwerk.’ Waaraan is er dan met name behoefte? ‘Aan een goed overzicht van wat er beschikbaar is en aan een eigentijdse professionele e-learning-omgeving. Daarover zijn we gaan praten met partners, en hebben we een projectplan opgesteld. De KB en SPN hebben middelen bij elkaar gelegd, en zo zijn we samen begonnen aan het avontuur dat heeft geresulteerd in Bibliotheek Campus.’
‘Samen kom je verder’
‘De bedoeling is dat je in Bibliotheek Campus online alles kunt vinden voor het leren en ontwikkelen van medewerkers. Van directeur tot en met vrijwilliger. Als sector in transitie bestaat daaraan grote behoefte. Wij moeten in beweging komen en dat kan alleen als we medewerkers hebben die weten wat ze moeten doen om hun nieuwe rollen uit te voeren.’
‘Via blended learning, deels door online modules, deels door training on the job, workshops en klassikale lessen, bouwen we een volwaardige opleiding op, en tegelijkertijd brengen we focus aan in het veld. Omdat we een netwerkorganisatie zijn, zullen er altijd dingen naast elkaar blijven lopen, maar we kunnen met elkaar wel de zaken beter organiseren en ik denk dat we met Bibliotheek Campus die formule hebben gevonden. Bibliotheken hoeven het wiel niet uit te vinden, maar kunnen gebruikmaken van reeds ontwikkelde materialen. Hoever we met dit traject zijn? Naar schatting staat half februari bibliotheekcampus.nl online met het aanbod dat op dit moment landelijk bij ons bekend is. Fase twee van het traject is de opbouw van een breed curriculum aan leer- en ontwikkelmogelijkheden. In de stuurgroep zitten de KB, VOB, SPN en de stichting Bibliotheekwerk. Het mooie van dit traject is dat dit voorbeeld van netwerkvorming met behulp van een relatief kleine investering op gang is gekomen. Nog mooier zou het zijn om dit traject met extra gelden verder te faciliteren en zodoende een tempoversnelling te bewerkstelligen.’
‘Het Diploma Veilig Internet is een pakket dat op basisscholen gebruikt wordt bij de groepen 6 tot en met 8. Hoe leer je kinderen om zich veilig te bewegen op internet? Drie jaar geleden heeft de KB dat pakket overgenomen van Kennisnet en het vervolgens neergelegd bij SPN. We zijn het gaan onderzoeken en hebben een advies geschreven, met als belangrijkste conclusie dat het een kansrijk maar tevens verouderd product was. Met andere woorden: je moest er wel in investeren, wilde je het inrichten volgens de laatste inzichten op het gebied van digitale geletterdheid. Ons voorstel werd door de KB overgenomen en is uitgevoerd met behulp van SIOB-gelden. Sinds 1 januari is het Diploma Veilig Internet klaar. De KB is de eigenaar en SPN doet de exploitatie. Dit pakket komt volledig ten goede aan het netwerk. Voor een mediaconsulent is het een geweldige kapstok om op scholen aan de slag te kunnen gaan.’
‘Mosaic werkt met klantprofielen op basis van postcodegegevens. Zo krijg je bijvoorbeeld een beeld van wijken waar vermoedelijk veel laaggeletterden wonen. Door deze gegevens te koppelen aan de bezoeks- en gebruiksgegevens van de bibliotheek, kun je kijken of en hoe promotieacties aanslaan en welke acties je waar moet organiseren. Het feit dat de KB deze licentie voor twee jaar heeft afgekocht en SPN bij de toepassing van dit marketingpakket heeft ingezet, zie ik dan ook als een win-winsituatie voor bibliotheken.’
‘Als ontwikkelaar van nieuwe producten voor bibliotheken weet ik uit ervaring hoe goed het is om innovatieve ontwikkelingen met stimuleringsfondsen op gang te helpen. Dat te kunnen doen in co-productie geeft een extra stimulans. Mijn motto: samen kom je verder.’