
Haal meer uit….. de WaaS
De WaaS, blueprints, genrepagina’s; zo’n 20 KB-collega’s werken met openbare bibliotheken aan het realiseren en up-to-date houden van bibliotheekwebsites. “We doen dat niet alleen, maar juist samen met openbare bibliotheken”, aldus Naomi Deegenaars en Bertil Voogd, accountmanagers bij de KB. "Het is dus echt een samenwerkingsproject.”
Wat is de WaaS?
Naomi: “De WaaS staat voor ‘Website as a Service’. Dit is een landelijke voorziening waarmee openbare bibliotheken en de KB hun websites eenvoudiger op kunnen zetten en bijhouden. De WaaS is onderdeel van de landelijke digitale infrastructuur (LDI), waarvoor de KB sinds de nieuwe bibliotheekwet (2015) verantwoordelijk is. Bibliotheken mogen zelf kiezen of ze gebruikmaken van de WaaS. Zo’n 93 van de 142 bibliotheken in Nederland deden dit in 2020 en het aantal is groeiende. De KB maakt zelf ook gebruik van de WaaS voor de online Bibliotheek.”“Blij met hands on aanpak en concrete resultaten voor de klant”·
Blueprints
“Met ‘Haal meer uit de WaaS’ bekijkt de KB samen met bibliotheken hoe de WaaS nog beter ingezet kan worden om de gemeenschappelijke doelen en de beschikbare functionaliteiten optimaal te benutten. Een van die functionaliteiten is het blueprint-mechanisme”, vertelt Bertil. “Blueprints zijn een soort sjabloonpagina’s. Als er op landelijk niveau wat wordt aangepast in een blueprint-pagina, dan wordt dit meteen doorgevoerd op de webpagina van alle deelnemende bibliotheken. Dat was het afgelopen jaar met alle coronamaatregelen en acties erg handig. In 2020 zijn dan ook vooral actieblueprints gemaakt. Bijvoorbeeld voor de campagne #ikleesthuis, of toen de ThuisBieb open ging om mensen in coronatijd de mogelijkheid te bieden om door te blijven lezen. Maar ook voor de Boekenweek, Sinterklaas en Kerst.”“Zeer waardevol om met collega bibliotheken en de KB samen te werken, kennis te delen en een kijkje in elkaars keuken te krijgen.”·
In de etalage
Naomi: “Met de ‘Haal meer uit de WaaS’-deelnemers hebben we nagedacht hoe we via promotiepagina’s de fysieke en online collectie in de etalage kunnen zetten als inspiratie.” “Dat werden de genrepagina’s”, vult Bertil aan. “We hebben samen zestien populaire genres gedefinieerd, fictie en non-fictie door elkaar. Als je op zo’n genre klikt, kom je op een blueprintpagina terecht. Die pagina is voor alle deelnemende bibliotheken hetzelfde, maar de boeken die erop getoond worden zijn altijd in de fysieke collectie van de desbetreffende bibliotheek aanwezig. Elke genrepagina bevat een etalage met nieuwe boeken, maar ook boekentips van onze redactie en het boek van de maand. Dat zijn vaste componenten. De leestips worden elke zes weken geactualiseerd door een redactieteam van mensen uit de KB en een aantal bibliotheekmedewerkers.”“Tijd investeren in het project levert dubbel en dwars voordeel op.”
Adoptie
“Het contentbeheer van de genrepagina’s is belegd bij bibliotheken, het onderhoud is als het ware door een bibliotheek ‘geadopteerd”, vervolgt Naomi. “Elke deelnemende bibliotheek onderhoudt een genrepagina. De Bieb in Delft heeft bijvoorbeeld het genre ‘romantiek’. Elke zes weken bedenkt de paginabeheerder in Delft welke romantiektips ze wil uitlichten namens alle bibliotheken in Nederland. Ze zoekt dan in de Nationale Bibliotheekcatalogus hoeveel bibliotheken die titel hebben. Zijn het er meer dan zeventig, dan is het een goede tip. Alle bibliotheken die die genrepagina afnemen, krijgen een seintje en dan kunnen ze kijken of de update een resultaat toont. Heeft jouw bieb de titel niet, dan kun je handmatig een eigen tip invoeren.”
Gebruik blueprints
Naomi: “Het aantal bibliotheken met een WaaS-website die gebruikmaken van de genrepagina’s is het afgelopen jaar gestegen van 44 naar 67. Een stijging van vijftig procent. Eind 2020 hebben we via ‘Haal meer uit de WaaS’ in totaal zo’n 196 pagina’s ontwikkeld, waarvan het merendeel blueprints. Dat zijn er 56 meer dan in 2019, een stijging van ruim 25 procent. We zijn nu in de fase beland dat wij kennis delen over wat je kunt met de WaaS . En bibliotheken vertellen dat dan weer op basis van eigen praktijkvoorbeelden aan elkaar.”
Voorbeeld website
Bertil: “In 2020 hebben we een voorbeeldwebsite ontwikkeld van de fictieve bibliotheek Zevendaal in de WaaS. Dit is een werkend voorbeeld van hoe een bibliotheekwebsite eruit kan zien met een homepage, gebruiksvriendelijke navigatie en alle eerder ontwikkelde voorbeeldpagina's en blueprints. We hebben hier met 20 KB’ers en 15 bibliotheken aan gewerkt. Hiervoor hebben we gebruikgemaakt van doelgroeppersona’s, gebruikersonderzoek en SEO-onderzoek en goede voorbeelden van bibliotheken en andere organisaties. Met behulp van de voorbeeldwebsite Zevendaal kunnen bibliotheken een eigen website ontwikkelen of delen ervan hergebruiken. Ook kunnen ze kijken hoe pagina's en componenten zijn opgebouwd. Zo maken we het voor andere bibliotheken nog eenvoudiger om een effectieve en gebruiksvriendelijke website te ontwikkelen met de WaaS.