KB-Conservator digitale collecties Steven Claeyssens kreeg op 8 november de Victorine van Schaick-inititiatiefprijs uitgereikt. Dit is een prijs voor vernieuwing in het informatievak. Claeyssens richtte een werkgroep op om zogenaamde ‘datasheets’ toe te voegen aan digitale erfgoedcollecties, zodat beoordeeld kan worden waarvoor een collectie wel of juist niet bruikbaar is.
Digitale erfgoedcollecties worden in toenemende mate gebruikt als data, voor Machine Learning of andere vormen van Text and Data Mining. Dat vraagt om een nieuwe vorm van informatievoorziening. Er is documentatie nodig op het collectieniveau voor een gebruiker die niet noodzakelijkerwijs ervaren is in het omgaan met cultureel erfgoed.
Claeyssens legt uit: “In de bibliotheekwereld hebben we een lange traditie van het zorgvuldig beschrijven van elk object, voorzien van bibliografische metadata, informatie over herkomst, enzovoort. We hebben echter weinig ervaring met het beschrijven van collecties van objecten. Logisch: we lezen een boek, een tijdschrift of een krant, niet een hele bibliotheek. Machines daarentegen kunnen veel meer aan. Hun grootste kracht ten opzichte van mensen ligt juist in het volume aan data dat zij in korte tijd kunnen verwerken.”
Datasheets
“We zijn nog bezig om uit te vinden hoe we die informatie over collecties op een begrijpelijke manier kunnen bundelen, en hoe we bredere context kunnen toevoegen, zodat iedereen die met een erfgoedcollectie als data werkt dit op een verantwoorde manier kan doen.”
Een datasheet biedt daartoe een vorm. Dit is een document met een samenvatting van de kenmerken van een collectie. Hiermee krijgt een gebruiker inzicht in de mogelijkheden, maar ook onmogelijkheden van een collectie. Claeyssens: “Datasheets bestaan uit niet veel meer dan een reeks vragen die kunnen helpen om die kennis te verzamelen en documenteren. Intussen werken we ook aan een vertaling van die vragenlijst naar een machineleesbaar formaat.”
Initiatief Europeana
Het datasheet-concept is niet nieuw, de toepassing ervan voor cultureel erfgoed wel. KB-conservator Claeyssens is voorzitter van de Europeana Research Community en nam in die hoedanigheid het initiatief om samen met de EuropeanaTech Community een werkgroep op te richten. Zij hebben de toepassing van ‘Datasheets for Digital Cultural Heritage’ bedacht. Dit initiatief valt nu dus in de prijzen.
Victorine van Schaickprijs
De Victorine van Schaickprijs is een Nederlandse prijs voor publicaties en vernieuwing in het informatievak. De prijs wordt sinds 1978 uitgereikt. Naast artikelen, scripties of dissertaties worden presentaties, websites of andere initiatieven die betrekking hebben op het bibliotheek en informatievak gehonoreerd.
