Voor de Netwerkmanager Openbare Bibliotheekdomein is de context waarin deze opereert van essentieel belang. Daarom staat hieronder een toelichting op netwerken, het openbaar bibliotheekstelsel en de rol van de KB.

Context: netwerken

In de huidige maatschappij is alles in hoge mate onderling verbonden. De vele verbindingen maken dat er een complex geheel aan relaties ontstaat dat per onderwerp en omgeving anders in elkaar steekt. Deze complexiteit vertaalt zich ook in het werk, zowel wat betreft de inhoud van vraagstukken als de betrokken actoren rondom die vraagstukken. In het sociale en culturele domein zijn er vele en snelle veranderingen door o.a. digitalisering en afnemende leesvaardigheid, naast het terugtreden van de (centrale) overheid door sturing op participatie en zelfredzaamheid van de burgers. Hierdoor ontstaan - net als elders in de maatschappij - complexe vraagstukken, waarop het antwoord veelal niet door één organisatie gegeven kan worden. Effectieve oplossingen vragen om samenwerking over sectoren en organisatiegrenzen heen.

Organisaties bewegen mee met de veranderingen in de maatschappij en vormen steeds vaker netwerken om samen te werken aan vermeerdering van kennis (lerend netwerk), het verhogen van de efficiëntie (shared services) of het verhogen van de gezamenlijke effectiviteit (organisatienetwerk). Dit geldt ook in het openbare bibliotheekdomein.

Context: openbaar bibliotheekstelsel

Met de Wsob (Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen) 2015 is een nieuwe situatie in het openbaar bibliotheekstelsel ontstaan. Een voor een ieder toegankelijke openbare bibliotheekvoorziening omvat in ieder geval de vijf in de Wsob genoemde functies, die bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling en verbetering van de maatschappelijke kansen van mensen. Lees hier meer over de Wsob en lees hier over deze vijf functies

De lokale bibliotheken, de provinciale ondersteuningsinstellingen en de Koninklijke Bibliotheek vormen één netwerk van openbare bibliotheekvoorzieningen. Sinds 2020 zijn de gezamenlijke inspanningen van dit netwerk gericht op het leveren van bijdragen aan drie maatschappelijke opgaven, te weten geletterde samenleving, participatie in de informatiesamenleving en leven lang ontwikkelen.

Rol KB

De Koninklijke Bibliotheek heeft als Wsob-taken: 

  1. aansturen van het netwerk van openbare bibliotheekvoorzieningen; 
  2. in stand houden van de landelijke digitale (openbare) bibliotheek; en 
  3. verzorgen van een bibliotheekvoorziening van noodzakelijk omgezette werken voor personen met een handicap. 

De netwerkmanager ondersteunt het netwerk ad 1. 

In de netwerksamenwerking is er geen sprake van een verregaande integratie van de bevoegdheden en middelen van de betrokken organisaties. Er is geen programma-organisatie, maar een manifest voor samenwerking, dat nieuwe manieren van samenwerking vraagt. Er wordt gewerkt met gedeelde en gespreide verantwoordelijkheid, waarbij iedere organisatie vanuit de eigen kracht en mogelijkheden werkt, maar altijd gericht op de koers die voor de gezamenlijke maatschappelijke opgaven is ingezet.

Dit betekent in de praktijk dat de koers die in het netwerk rond de opgaven is uitgestippeld wordt vertaald naar relevante eigenstandige en gezamenlijke aanpakken en activiteiten. En vice versa, dat de resultaten van inzichten die daaruit voortkomen, weer inbreng vormen voor een verdere ontwikkeling van de koers.

Lees hier meer over het Bibliotheekconvenant en lees hier over de Netwerkagenda.