Het is 2006 wanneer de KB een belangrijk plan in gang zet: voortaan moet de nationale bibliotheek, naast digitale publicaties en geschreven erfgoed in fysieke vorm, ook websites duurzaam voor de toekomst opslaan. Begin 2007 wordt vervolgens de eerste Nederlandse website in het digitale archief van de KB opgenomen. Vijftien jaar en ruim 21.000 gearchiveerde websites later, kijkt de KB met de week van de webarchivering (van 31 januari tot en met 4 februari) feestelijk terug op dit bijzondere erfgoedbewaarwerk.
Eerste site in het webarchief
‘De eerste website die we bewaarden was die van het Thomas Instituut van Tilburg University’, vertelt Peter de Bode, collectiespecialist webarchivering bij de KB, en sinds het eerste uur betrokken bij deze KB-collectieafdeling. ‘De meest recente website die we opsloegen, is die van De Groene Stoker. Omdat de KB een erfgoedbewaartaak heeft, hebben we ons van meet af aan geconcentreerd op het archiveren van websites die van cultuurhistorisch belang zijn voor Nederland. Het selecteren van sites en het opbouwen van speciale webcollecties rondom actuele maatschappelijke of culturele thema’s vormt daarbij een belangrijk uitgangspunt.’
Nog grotere ambities voor webarchivering
De totale webcollectie van de KB bestaat momenteel uit ruim 21.000 websites, die gezamenlijk 37 terabyte aan data bevatten. Het thematische webarchief telt op dit moment 21 collecties, met onderwerpen variërend van de Nederlandse blogosfeer, websites rondom corona en maatschappijkritische websites, tot aan XS4ALL-homepages, Nederland in de Eerste Wereldoorlog en Caribisch Nederland.
In 15 jaar tijd is er dus al een omvangrijke webcollectie opgebouwd, maar de ambities van de nationale bibliotheek reiken verder. Als het aan de KB lag, zou ze álle websites die in het Nederlandse domein worden gepubliceerd bewaren, maar daarvoor ontbreekt het wettelijke mandaat. De Bode: ‘Landen als Denemarken, Duitsland en Frankrijk kennen zogenaamde depotwetgeving, waarbinnen het voor nationale bibliotheken is toegestaan om het complete nationale webdomein op te slaan. Nederland is nog niet zover, al is het gesprek hierover gaande. De KB zou deze wetgeving toejuichen, zodat we het zo compleet mogelijke geheugen van Nederland kunnen vormen. Niet alleen waar het het geschreven woord in bijvoorbeeld boekvorm aangaat, maar ook ons born digital erfgoed, zoals websites en social media.’
Week van de webarchivering
Om het 15-jarige jubileum van het KB-werbarchiveringswerk te vieren, presenteert de KB van 31 januari tot en met 4 februari de #WeekvandeWebarchivering, uiteraard digitaal. Tijdens de week worden drie uitlegvideo’s gepubliceerd. Daarin gaat Kees Teszelszky, conservator digitale collecties bij de KB, in op het verleden (deel 1), het heden (deel 2) en de toekomst (deel 3) van webarchivering bij de nationale bibliotheek.
Daarnaast geven Kees Teszelszky en coördinator webarchivering Sophie Ham op 3 februari van 11 tot 12 op Twitter live antwoord op vragen over webarchivering. (Stel ze alvast via @KB_Nederland, en gebruik daarbij: #vraagKB). Op Instagram zal de KB hoogtepunten delen uit het rijke, Nederlandse online verleden.
