KB in Microsoft-podcast over VR-experiment met 4 kinderboeken

De KB werkte aan een VR-experiment waarin 4 oude kinderboeken uit de collectie werden nagemaakt in een virtuele omgeving. Onlangs werden de conservator Kinderboeken van de KB, Karin Vingerhoets, en het hoofd van de onderzoeksafdeling Martijn Kleppe hierover geïnterviewd door Microsoft’s Libraries and Museums Podcast. Het VR-experiment werd gedaan om nieuwe manieren te verkennen waarmee kwetsbare boeken kunnen worden gepresenteerd.

De Engelstalige podcast is hier te beluisteren:

Onderdeel van de bijzondere collectie Kinderboeken van de KB is de verzameling bijzondere boekvormen. Dat zijn boeken met een bijzonder ontwerp of die op een speciale manier zijn vervaardigd, zoals pop-up-boeken, boeken met draaischijven of trekstrips en boeken die als een harmonica gevouwen zijn (leporello’s). Dit type boek is doorgaans kwetsbaar en gevoelig voor beschadigingen, vooral wanneer ze werden gebruikt door jonge lezers die er in hun enthousiasme niet altijd even voorzichtig mee waren. In de KB kunnen dergelijke boeken alleen in de leeszaal worden bekeken. Om alternatieve manieren te verkennen waarop deze kwetsbare boeken aan het grote publiek kunnen worden getoond, ondernam de KB onlangs een virtualreality-experiment waarvoor vier bijzondere werken uit de kinderboekencollectie werden geselecteerd.

Keuze van de objecten voor het VR-experiment

Voor dit project selecteerden we drie bijzondere kinderboeken uit de jaren vijftig en zeventig van de twintigste eeuw: het pop-upboek De ark van Noach van Vojtĕch Kubas̆ta, het carrouselboek Garage geïllustreerd door Neville Dear en een leporello met een straatbeeld, ontworpen door Kees Kelfkens. Daarnaast werd De boerderij uitgekozen; een prentenboek met beweegbare delen uit 1863, over het boerenleven. Het auteursrecht op het laatste boek was verlopen, en om toestemming te vragen voor het gebruik van de andere geselecteerde werken, deed de KB onderzoek naar de erfgenamen van de betrokken illustratoren.

Voor de productie van het virtualreality-project werkte de KB samen met Justin Zijlstra en Tijmen Lohmeijer, die gespecialiseerd zijn in het maken van interactieve, virtuele belevingen. Met hun hulp fotografeerde de KB de boeken vanuit alle mogelijke hoeken. Zijlstra en Lohmeijer brachten de gefotografeerde beelden vervolgens over op 3D-modellen en zo maakten ze de boeken na in een virtuele omgeving. Om de kijker het gevoel te geven in een echte bibliotheek te zijn, voegden ze schaduwen en omringende boekenkasten toe. Ook maakten ze gebruik van geluidseffecten, zoals een stem die delen van het verhaal voorleest, het geluid van een radio op de achtergrond en hamerslagen in de garage.

Met behulp van een Oculus Quest virtualreality-headset kunnen gebruikers de boeken op verschillende manieren verkennen. Ze zien een weergave van hun eigen handen in de virtuele omgeving en kunnen zo de boeken openen, verplaatsen en geluidseffecten activeren. Daarbij kunnen gebruikers vrij in de virtuele wereld bewegen, tussen de nagemaakte boeken wandelen en ze vanuit elke hoek bekijken. De virtualreality-ervaring maakt het mogelijk details van de boeken van dichtbij te bekijken waardoor het vakmanschap erachter op een geheel nieuwe manier gewaardeerd kan worden.

De KB is voornemens om deze VR-kinderboekenervaring in een pop-up-setting beschikbaar te stellen, alsmede om hem uit te lenen aan andere instellingen. Zodra daar nieuws over is te melden, zullen we dit op deze pagina delen.