Inhoudsblokken

In 2023 was het 225 jaar geleden dat de KB werd opgericht. Om dit te vieren fotografeerde kunstenaar Anne Geene de 225e pagina van honderden boeken uit onze collectie. Het boek met de resultaten van dit project is nu te koop. 

P. 225

Het boek, P. 225, bevat foto’s op hoge kwaliteit van pagina’s uit 225 verschillende boeken. Van handgeschreven brieven en ingekleurde schelpen tot foto’s van standbeelden en omrekentabellen: het boek is een dwarsdoorsnede van de verscheidenheid aan boeken die je in de KB vindt. Aan het eind van dit artikel vind je een kort interview met Anne Geene. Je kunt het boek via de webwinkel bestellen.

225 jaar KB

De KB werd in 1798 opgericht als Nationale Bibliotheek. Toen stadhouder Willem V naar Engeland vluchtte liet hij zijn collectie boeken achter. Dit werd de basis van de KB-collectie. Van een paar duizend boeken is die collectie gegroeid naar meer dan 4 miljoen exemplaren. Je kunt de hele geschiedenis van de KB hier vinden.  

Interview met Anne Geene

Hoe heeft dit idee zich ontwikkeld?

“Toen ik als Artist in Residence voor de KB werkte, was ik compleet overweldigd door de hoeveelheid informatie in de KB en dat wilde ik in het project naar voren laten komen. Hiervoor had ik als werktitel Project 070 waarbij ik pagina 70 zou fotograferen, omdat de KB natuurlijk in Den Haag zit. 2023 was echter ook het jaar dat de KB 225 jaar bestond, vandaar dat we uiteindelijk voor pagina 225 gingen. Een boek bestaat altijd uit een even aantal pagina’s, dus het boekblok bevat 224 foto’s. De laatste foto is op de kaft afgedrukt.”

Hoe werden de boeken voor het project gekozen?

“De selectie van de boeken was semi-willekeurig: er is door Erik Vos, datapecialist bij de KB, een algoritme geschreven dat een mooie dwarsdoorsnede uit de collectie bij elkaar zocht. Daarbij werd natuurlijk gekeken of de gekozen boeken 225 pagina’s hadden, maar ook dat er niet te veel buitenlandse boeken tussen zaten en dat er uit alle collecties wel iets bij zat. 

Ik was enorm verbaasd over wat er bij de KB allemaal te vinden is. Als je door zo’n magazijn loopt zie je prachtige handgekleurde boeken en manuscripten maar ook niksigheid als reclamefolders. Die diversiteit wilde ik uitlichten. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen een wetboek of een Donald Duck, alles wordt bewaard.” 

Hoe ging het fotograferen zelf?

“De camera die de KB gebruikt is een prachtige Hasselblad. Die zit in een installatie waar je de boeken zo in kunt leggen om pagina’s te fotograferen. Dat maakt het werken zelf relatief makkelijk: als het boek goed ligt hoef je alleen nog op het knopje te drukken, om het even oneerbiedig te zeggen. Ik vond het wel heel leuk om een maand met zo’n mooie camera te kunnen werken.”

Wat heb je allemaal voor moois gezien?

“Ik heb zelf wel een paar favoriete pagina’s. Zo vind je op pagina 34 en 35 heel mooie schelpen uit het Visboeck van Adriaen Coenen en hoogtepunten uit de collectie van het Boijmans-museum. Pagina 208 en 209 bevatten een tabel, daar houd ik ook wel van. Dat zegt ook weer iets over die vele informatie waar ik het al over had. 

Pagina 225 is eigenlijk altijd de rechterpagina dus ik was bang dat de linkerpagina in het boek altijd blanco zou zijn, maar het boek is zo opgemaakt dat je het boekblok in de kaft kunt omdraaien en dan zie je nóg een rechterpagina. Dat is echt heel mooi gedaan. We wilden in het boek zelf alleen foto’s, dus de index en het voorwoord staan op een los inlegvel.”

Wat hoop je dat mensen uit je boek halen?

“Het gebeurde vaak dat ik na het fotograferen direct verder ging bladeren. Zodra je zo’n boek openslaat ben je gefascineerd, ik ben ook echt een boekenliefhebber. Het had dus wel sneller kunnen gaan, maar dat vind ik juist mooi. 

Ik hoop dat mensen door dit boek gaan zien wat de diversiteit van de KB is. Ik wist dat zelf van tevoren ook niet en ik was echt enorm onder de indruk. De collectie zit vol met kennis, maar ook zeker met schijnbaar minder interessant materiaal. Samen vormt dat bijna een soort menselijk brein. Ik zou iedereen aanraden om een keer op een dinsdagmiddag een rondleiding door de magazijnen te volgen zodat ze dat ook eens zelf kunnen zien.”

In gesprek met Anne Geene