Nederlanders gebruikten de online Bibliotheek het afgelopen jaar goed. 84% van de online bibliotheekaccounts leende het afgelopen jaar minstens 1 e-book of luisterboek. Dat blijkt uit het onderzoek dat de KB heeft gedaan naar de stand van de openbare bibliotheek in 2021. De KB voert dat onderzoek uit in samenwerking met de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), Stichting Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Door de maatregelen rondom het coronavirus moesten bibliotheken een deel van het jaar gesloten blijven. Daardoor konden ze minder bezoekers ontvangen en activiteiten organiseren. Tegelijkertijd boden meer bibliotheken hulp bij digitale zaken.
Digitale bibliotheek groeit
De online Bibliotheek kende in 2021 366 duizend actieve accounts. Dit zijn accounts van mensen die minimaal één e-book of luisterboek per jaar lenen. In de app van de online Bibliotheek waren in 2021 zo’n 35,6 duizend e-books en 7,8 duizend luisterboeken te vinden. In totaal zijn in 2021 zo’n 5,4 miljoen e-books en 1,9 miljoen luisterboeken geleend.
Boeken halen en brengen
Dat de digitale bibliotheek in 2020 en 2021 door meer bibliotheekleden gebruikt is, komt waarschijnlijk door de maatregelen rondom het coronavirus. Daardoor moesten openbare bibliotheken een deel van het jaar gesloten blijven. In die periode probeerden bibliotheken hun leden nog steeds zo goed mogelijk te bedienen. Bij bijna alle bibliotheken (96%) konden leden boeken en andere materialen afhalen. Ruim driekwart van de bibliotheken (77%) bezorgde materialen aan huis.
Meer hulp bij digitaal
Daarnaast hielpen bibliotheken juist in coronatijd veel burgers met hun digitale vragen. Circa 9 op de 10 bibliotheekorganisaties gaven in de periode van coronamaatregelen informatie over bijvoorbeeld QR-codes of vaccinatieafspraken. Dat deden ze vooral bij het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO). In heel Nederland zijn nu zulke informatiepunten te vinden, waar burgers terechtkunnen met digitale vragen. In 2021 hielpen 443 IDO-locaties burgers met 22 duizend vragen.
-
Klik op de infographic om alle cijfers te bekijken.
Meer live activiteiten
Bibliotheken konden, net als in 2020, minder activiteiten organiseren. Ook was het lastiger om hulp te bieden bij bijvoorbeeld belastingaangifte. Verder konden bibliotheken moeilijker contact leggen met scholen en andere partners. Samen organiseerden alle bibliotheken in 2021 zo’n 136 duizend activiteiten. Dat is 4% minder dan in 2020. Het aantal fysieke activiteiten nam wel licht toe, tot 118 duizend activiteiten. Toch werden minder activiteiten in andere vorm georganiseerd dan in 2020. Dit zijn activiteiten die bijvoorbeeld online of telefonisch plaatsvonden. Naar verhouding organiseerden bibliotheken in 2021 meer activiteiten rondom educatie en ontwikkeling (61,5 duizend) dan in 2020. Ze organiseerden minder activiteiten rondom leesbevordering en de kennismaking met literatuur (51,2 duizend).
Collectie boeken blijft stabiel
De collectie boeken van de openbare bibliotheken bleef in 2021 ongeveer even groot als in 2020. In alle collecties van openbare bibliotheken in Nederland samen vond je in 2021 zo’n 24,5 miljoen materialen. Dat is 1% minder dan in 2020. De collectie voor jeugd groeide licht, tot 12,8 miljoen exemplaren. In totaal waren in 2021 zo’n 3,4 miljoen Nederlanders lid van de openbare bibliotheek, 3% minder dan in 2020. Dat komt neer op 1 op de 5 Nederlanders: 1 op de 10 volwassenen en 7 op de 10 kinderen. Nederlanders gingen, ondanks de sluiting door corona, toch nog 31,3 miljoen keer naar de bibliotheek. Dat zijn gemiddeld zo’n 2 bezoeken per Nederlander. De bibliotheek is gemiddeld op 2,0 kilometer afstand van de Nederlandse burger. Daarmee blijft de bibliotheek de culturele voorziening die het dichtstbij is.
Over dit onderzoek
De KB verzamelt deze gegevens als onderdeel van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen. De KB laat de cijfers zien in de vorm van een dossier, een dashboard en een infographic. Je kunt ook de datasets bekijken. Wil je meer weten over de bibliotheek en corona? Kijk in het dossier De bibliotheek in coronatijd.
Contact
- Annemiek van de Burgt, adviseur onderzoek en kennisdeling
- Liesbeth Mantel, beleidsadviseur bibliotheekstelsel
- Mirjam Klaren, adviseur onderzoek en kennisdeling
