Jacob Jan Cremer

De collectie Jacob Jan Cremer in het kort

  • Inhoud: verzameling portretten en brieven, kladhandschriften en definitieve versies van de werken van Jacob Jan Cremer.
  • Omvang: 108 stukken.
  • Toegang: vindbaar via de KB-catalogus. Ter inzage in de leeszaal Bijzondere Collecties; worden niet uitgeleend.
  • Meer informatie: Jeroen Vandommele.

Geschiedenis van de collectie Jacob Jan Cremer

Jacob Jan Cremer (1827-1880) is vooral bekend gebleven door zijn dorpsnovellen, zoals Het Pauwenveerke en Bruur Joapik, geschreven in Betuuws dialect. Daarnaast heeft hij ook veel literair werk op zijn naam staan. Hij was opgeleid als kunstenaar en betrokken bij de oprichting van het Tooneelverbond.

In de collectie zijn niet alleen definitieve versies van Cremers werk te vinden, maar ook kladversies. Sommige manuscripten zijn voorzien van pentekeningen van Cremer. Daarnaast zijn er brieven en andere documenten aanwezig, zoals een album amicorum, zoals een vriendenboek in die tijd werd genoemd.

  • Eerste pagina van de roman Bruur Joapik van Jacob Jan Cremer, 1860.

Ontstaan van de collectie Jacob Jan Cremer

Rond 1947 verzamelde de antiquaar G.W. Gijsbers uit Arnhem in Velp een grote verzameling manuscripten van Jacob Jan Cremer (1827-1880) via 1 van diens dochters. De collectie werd uitgeleend aan Hugo Sanders, die in 1952 promoveerde op het werk van Cremer. In hetzelfde jaar werd antiquariaat Gijsbers & Van Loon door de KB aangekocht. In 2017 werd het album amicorum van Cremer met enkele bijdragen van de familie door Ignace Matthey aan de KB geschonken.

Toegankelijkheid van de collectie Jacob Jan Cremer

De collectie kan worden geraadpleegd in de leeszaal Bijzondere Collecties van de KB. 

Relatie met andere collecties

Het handschrift van Fabriekskinderen werd in 1982 geveild uit de collectie van verzamelaar H.W. Bosscha. Het werd in 1997 verworven door het Letterkundig Museum (nu het Literatuurmuseum), waar ook een paar andere handschriften te vinden zijn.

Literatuur over de collectie Jacob Jan Cremer

Artikelen

  • Eijssens, H. ‘Deze copy blijft het eigendom van den schrijver. 134 B 11, de collectie J.J. Cremer in de Koninklijke Bibliotheek’. Schrift & signatuur. Case studies over moderne handschriften uit de Koninklijke Bibliotheek. De Buitenkant, 2012, pp. 277-295.
  • Gijsbers, G.W. ‘Antiquarische belevenissen’. De boekenwereld 11, 1994/1995, pp. 214-220.

Boek

  • Sanders, H. Jacob Cremer (proefschrift). J.H. Gottmer, 1952.