De papierhistorische collectie in het kort
- Inhoud: grote verzameling sierpapier, monsterboeken, receptenboeken voor het maken van papier, watermerkpapieren, riemkappen, schepramen en andere objecten, en een uitgebreide collectie boeken over de geschiedenis van papier en het maken ervan.
- Omvang: circa 45.000 objecten.
- Toegang: grotendeels vindbaar via de KB-catalogus. Ter inzage in de leeszaal Bijzondere Collecties; worden niet uitgeleend.
- Meer informatie: Erik Geleijns.
Over de papierhistorische collectie
De papierhistorische collectie van de KB is een van de grootste verzamelingen op dit gebied in de wereld. In de collectie vind je allerlei objecten die je meer vertellen over de geschiedenis van papier. Je vindt bijvoorbeeld voorlopers van papier, zoals papyrus, perkament en palmblad. Daarnaast vind je boeken met recepten voor het maken van papier. Ook zijn in de collectie Japans papier, watermerken en monsterboeken van papierfabrieken en -handelaren te vinden. Verder vind je hier duizenden vellen sierpapier en objecten die voor het maken van papier worden gebruikt, zoals schepramen en riemkappen.
Geschiedenis van de collectie
In 1972 kwam de papierhistorische collectie van Henk Voorn naar de KB. Hij werd ook de eerste conservator van deze collectie. In de jaren erna verwierf de KB onder meer de verzameling Japanse papieren uit het Museum voor Volkenkunde in Leiden en de collecties westerse sierpapieren van de Amsterdamse antiquaar S. Emmering en Guido Dessauer uit Düsseldorf.
In die laatste verzameling vind je ook monsterboeken van de voormalige Buntpapierfabrik Aschaffenburg. Dit zijn albums met ingeplakte monsters sierpapier. Daarnaast bevat de verzameling nog handschriften met recepten voor sierpapier. Ook waren er kleinere aanwinsten, zoals de verzameling 20e-eeuwse watermerkpapieren van S.L. Hartz, schepramen en de collectie brokaatpapieren van antiquaar Max Israël.
Toegankelijkheid van de collectie
De papierhistorische collectie is voor het grootste deel toegankelijk via de KB-catalogus. In de komende jaren wordt de rest verwerkt. Objecten en naslagwerken uit de papierhistorische collectie zijn ter inzage in de Leeszaal Bijzondere Collecties. Deze worden niet uitgeleend.
Beleid
Tot 2016 had de collectie een conservator en een actief acquisitiebeleid. Sinds 2016 heeft de KB vooral aandacht voor het catalogiseren van de collectie. Zo blijft die voor iedereen toegankelijk.
Literatuur
- Cockx-Indestege, E. Sierpapier & marmering. Een terminologie voor het beschrijven van sierpapier en marmering als boekbandversiering. Koninklijke Bibliotheek/Koninklijke Bibliotheek Albert I, 1994.
- Krause, S. Sierpapier: een gids. Dr. Ernst Hauswedel & Co. KG, Verlag, 2016.
- Monro, A. The Paper Trail. An Unexpected history of the World’s Greatest Invention. Allen Lane, 2014.
- Porck, H.J. ‘De papierhistorische collectie van de Koninklijke Bibiliotheek/The Paperhistorical Collection of the Koninklijke Bibliotheek.’ Voelbaar papier. Ekspress.zo, 1996. 12-53.
- Porck, H.J. ‘Henk Voorn’. Verzamelaars en verzamelingen. Koninklijke Bibliotheek 1798-1998. Waanders, 1998, 178-184.
