Hendrik Marsman

Hendrik Marsman was 1 van de belangrijkste Nederlandse dichters tijdens de periode 1920-1940. Hij debuteerde als dichter in 1918. Tijdens een reis naar Duitsland in 1921 kwam hij in aanraking met het expressionisme, een stroming die zijn gedichten sterk zou beïnvloeden. 

In 1923 brak Marsman door als dichter met zijn Verzen. Ook werd hij bekend als criticus in tijdschriften als De Nieuwe Kroniek, Den Gulden Winckel en De Gids. In 1924 werd hij samen met Roel Houwink redacteur van De Vrije Bladen. Daarnaast begon hij met grote regelmaat recensies in NRC te publiceren. Daarna zocht Marsman aansluiting bij de schrijvers Menno Ter Braak en Edgar du Perron. Vanaf 1931 schreef hij regelmatig voor het door hen opgerichte literaire tijdschrift Forum.

Het archief van Marsman in de KB bestaat uit manuscripten, correspondentie, drukproeven van en over zijn werk en leven. Een paar handschriften zijn van aantekeningen voorzien door Edgar du Perron. Ook is er een grote verzameling kritieken en recensies.

In 1947 kreeg Marsmans weduwe Rina L. Marsman-Barendregt de opdracht van de overheid om zoveel mogelijk archiefmateriaal rondom haar voormalig echtgenoot te verzamelen. Deze collectie werd in 1948 door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap (OCW) als ‘Marsman-Verzameling’ in de KB geplaatst. Sindsdien is de verzameling vaak door schenkingen en aankopen uitgebreid.

In 1948 schonk M.R. Radermacher Schorer handschriften en typoscripten van de gedichten ‘Vera’ en ‘Penthesileia’ en van de bundel Tempel en kruis. De weduwe van Radermacher Schorer gaf in 1960 meer stukken aan de KB, zoals het handschrift van de briefroman Heden ik, morgen gij, die Marsman met Simon Vestdijk schreef. Uit de nalatenschap van Halbo C. Kool kwamen in 1975 brieven en ansichtkaarten van Marsman aan zijn ouders in de collectie terecht. Een verzameling van 218 brieven van Du Perron aan Marsman kwamen uit de nalatenschap van Elisabeth du Perron-de Roos. 

In 1981 schonk Albert Vigoleis Thelen een aantal stukken aan de KB. Daaronder was de kopij van De dood van Angèle Degroux, met aantekeningen van Du Perron. In 1992 werd bij Beijers in Utrecht een dossier rond de verschillende edities van de bundel Port nigra aangeschaft.

Een verzameling van 15 foto’s en 3 ansichtkaarten van of rondom Hendrik Marsman uit de periode 1915-1939 werd gekocht bij antiquariaat André Swertz te Utrecht (1987) en bij antiquariaat Aioloz te Leiden (2007), uit de collectie van Nol Gregoor. In deze verzameling zijn onder andere foto’s te vinden van Marsman en huizen waar hij heeft gewerkt.

De collectie kan worden geraadpleegd in de leeszaal Bijzondere Collecties van de KB. 

Een grote collectie handschriften, foto’s en brieven van Marsman is te vinden in het Literatuurmuseum.