Binnen de webcollectie onderhoudt de KB ook speciale webcollecties over onderwerpen die in het nieuws zijn of die om andere redenen speciale aandacht waard zijn. Op deze pagina vind je enkele voorbeelden van dit soort webcollecties.
Caribisch Nederland (2008 – lopend)
De 'oudste' speciale webcollectie is bij toeval ontstaan in 2013, het moment waarop de KB is gaan experimenteren met het samenstellen van speciale webcollecties. Toen bleek dat er al een paar dozijn Caribische websites sinds 2008 in de webcollectie aanwezig waren. Hiermee hebben we onbedoeld de overgang van deze websites naar de nieuwe staatkundige situatie vastgelegd die in oktober 2010 tot stand kwam. Inmiddels is deze webcollectie uitgegroeid tot een representatieve verzameling websites van en over alle 6 de Caribische eilanden die tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren.
Bedrijf- en Productschappen (2014-2015)
Een bedrijfschap was een publiekrechtelijke organisatie in Nederland van de bedrijven die in eenzelfde branche werken, bijvoorbeeld het Bedrijfschap Horeca en Catering en het Bedrijfschap voor Bos en Natuur. De vergelijkbare term productschap werd gebruikt voor een organisatie die zich richt op de branches behorend tot 1 product. Productschappen waren voornamelijk in de landbouwsector te vinden. Met ingang van 1 januari 2015 zijn alle bedrijf- en productschappen opgeheven, conform het regeerakkoord van het toenmalige kabinet. De webcollectie bevat websites en website-onderdelen van en over bedrijf- en productschappen.
Nederland in de Eerste Wereldoorlog (2014-2018)
Honderd jaar na het begin van de Eerste Wereldoorlog startte een herdenking die vier jaar zou duren. Reden voor veel gelegenheidswebsites. De overheid trapte op 18 april 2014 af met een Kamerbrief over herdenkingen, maar al eerder waren er online initiatieven zichtbaar van culturele- en overheidsinstellingen en van particulieren in de vorm van tentoonstellingen, nieuwsberichten en blogs. De webcollectie bevat vooral website-onderdelen.
Kloosters (2015 - lopend)
In het voorjaar van 2015 is gestart met het verzamelen van websites van en over kloosters, abdijen, (religieuze) communiteiten, orden en congregaties. Wat opviel was de veranderende functie van kloosters (bijvoorbeeld van religieus oord naar partycentrum) en de vergrijzing bij de orden. De beëindiging van websites en de overgang naar andere inhoud proberen we in de webcollectie vast te leggen. Er is overlap met de webcollecties ‘Levensbeschouwing en religie’ en ‘Coronavirus Covid-19’.
500 jaar Reformatie (2016-2017)
Op 31 oktober 1517 nagelde Maarten Luther zijn 95 stellingen op de kerkdeuren in het Duitse Wittenberg. Deze webcollectie bevat een selectie van websites en website-onderdelen die zijn ontstaan naar aanleiding van de festiviteiten in Nederland rond ‘500 jaar Reformatie’ in 2017. De webcollectie bevat voornamelijk website-onderdelen die laten zien hoe in Nederland de herdenking werd gevierd.
Tocht naar Chatham (2017)
In juni 2017 herdacht Nederland de triomfantelijke ‘Tocht naar Chatham’, een maritieme slag die het einde van de Tweede Engelse Oorlog (1665-67) inluidde. De vloot onder commando van admiraal Michiel de Ruyter bracht die maand in 1667 grote schade toe aan de forten langs en oorlogsschepen op de Medway. De webcollectie laat zien hoe Nederland de Tocht herdenkt: tentoonstellingen, zeiltochten, hernieuwde aandacht voor Michiel de Ruyter, conferenties, georganiseerde reizen.
Maatschappijkritische websites (2017)
Met de selectie van maatschappijkritische websites beoogt de KB representativiteit na te streven van het brede scala aan denkbeelden dat er ten tijde van de selectie circuleert in Nederland. Dat levert een bonte stoet aan websites op: van anarchisten tot nationalisten, en van ‘eindtijdpreppers’ tot aanhangers van de platte-aarde-theorie. Achter die ogenschijnlijke veelzijdigheid schuilt echter ook een gemene deler: het gros van de websites is kritisch ten aanzien van de maatschappij, de overheid en vrijwel alles waar het predicaat ‘mainstream’ aan gegeven kan worden. De collectie bevat ook websites die de kritische houding op hun beurt bekritiseren.
NL-blogosfeer (2018)
Bloggers houden zich continu bezig met de actualiteit. Zij geven een kijkje in het dagelijks leven en de meningen van het volk. Weblogs laten zien hoe mensen reageerden op actuele thema’s zoals verkiezingsuitslagen, festivals, Pim Fortuyn, #MeToo, en nog veel meer. De blogs zijn echter ook kwetsbaar. Zoals zoveel websites verdwijnen weblogs van het internet. Hierbij verdwijnen ook archieven die jaren teruglopen en de bijbehorende reacties en discussies op historische gebeurtenissen. Deze webcollectie omvat een groot aantal blogs die in 2018 te bezoeken waren.
XS4ALL (2019)
XS4ALL is 1 van de belangrijkste bronnen voor de geschiedenis van innovatie op het Nederlandse Internet. Het was 1 van de eerste internetproviders van Nederland waar particulieren klant konden worden en heeft een rijke geschiedenis die nog niet uitputtend is beschreven. Vanaf 1 mei 1993 konden mensen zich opgeven voor een Internetaansluiting en vanaf 1994 bestond de mogelijkheid om een homepage te publiceren op het web. Toen op 10 januari 2019 KPN aankondigde de zelfstandigheid van XS4ALL binnen het concern te beëindigen, heeft de KB een reddingsactie op touw gezet om de homepages met de meeste erfgoedwaarde te bewaren in een speciale webcollectie met XS4ALL-websites.
Coronavirus COVID-19 (2020 - 2022)
Op 27 februari 2020 werd het eerste geval van COVID-19 in Nederland gemeld. Aanleiding om een speciale webcollectie te starten met als groepsnaam ‘Coronavirus COVID-19’. De eerste selectie vond plaats op 29 februari 2020. Opgenomen zijn met name websites en webpagina’s van de overheid, medische websites en blogs. Niet opgenomen zijn nieuwswebsites. Uitzondering vormt het dossier op de website nu.nl. Omdat de webcollectie ook een beeld wil geven van de impact op de samenleving, zijn websites opgenomen die vanzelf ook behoren tot andere speciale collecties (bijvoorbeeld Maatschappijkritische websites, Kloosters).
Veteranen (2020 - lopend)
Het doel van deze webcollectie is zo veel mogelijk digitaal geboren historische bronnen te verzamelen met informatie over de handelingen van (oud-)militairen met de Nederlandse nationaliteit in oorlogsomstandigheden of daarmee overeenkomende situaties, zoals vredesmissies in internationaal verband en de geschiedenis van de Nederlander als veteraan die het gevolg is van de missie of het werk. Deze bronnen vormen een aanvulling op ander materiaal bij de KB of andere instellingen.
Levensbeschouwing en religie (2021-2022)
Het thema ‘levensbeschouwing en religie’ is met opzet breed en diffuus gelaten, om een zo groot mogelijke dwarsdoorsnede te kunnen maken van de vormen die religie en levensbeschouwing aannemen in Nederland: theïstische godsdiensten, oosterse levenswijzen, nieuwe esoterische stromingen, mystiek en spiritualiteit binnen of buiten de instituties, meer of minder op zichzelf staande geloven in energieën, chakra’s, bovennatuurlijke krachten of entiteiten, maar ook enkele atheïstische, agnostische of ronduit antireligieuze beschouwingen. Daarnaast brengt de webcollectie een zo groot mogelijke verzameling aan types organisaties en individuen bijeen, waarmee de omvangrijkheid en diversiteit van levensbeschouwing duidelijk gemaakt wordt.
Nederlands-Indië / Indonesië (2023 – lopend)
De speciale webcollectie 'Nederlands-Indië/Indonesië' bevat archiefversies van websites over de (recente) geschiedenis van Nederlands-Indië, Indonesiërs in Nederland, Nederlanders met een Indisch verleden en een ieder, persoon en organisatie, die de Indonesische geschiedenis en cultuur onder de aandacht houdt in Nederland.
