KB leerstoelen

KB heeft momenteel één bijzondere leerstoel. Een bijzondere leerstoel is een tijdelijke hoogleraarplaats (meestal voor een dag in de week) die door een externe organisatie aan een universiteit wordt aangeboden. De KB bijzondere leerstoel is een Herman de la Fontaine Verwey-leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam, die door dr. Irene van Renswoude wordt bekleed. Zij houdt zich bezig met middeleeuwse handschriften en cultuurgeschiedenis.

Momenteel wordt er vanuit de KB verkend om een nieuwe leeropdracht samen te stellen voor de tweede leerstoel met de waardevolle input van de netwerkpartners zoals VOB en Ministerie van OCW. 

Irene van Renswoude bekleedt haar leerstoel sinds 2018. Zij zet zich in om middeleeuwse handschriften digitaal toegankelijk te maken. Dat is belangrijk voor studie en onderzoek. Samen met Mariken Teeuwen geeft ze leiding aan eCodicesNL, een project dat gedigitaliseerde middeleeuwse handschriften uit Nederlandse collecties toegankelijk maakt in één virtuele bibliotheek.  

Onderzoek binnen deze leerstoel

Irene van Renswoude richt zich in haar onderzoek op sporen van lezers in middeleeuwse handschriften. Daarbij kijkt ze vooral naar notities en andere gebruiksporen bij omstreden, verboden, anonieme of bijna vergeten teksten, die lange tijd buiten de wetenschappelijke of religieuze canon vielen. 

Impact van de leerstoel Middeleeuwse handschriften digitaal toegankelijk maken

Met haar onderwijs en onderzoeksprojecten zorgt Irene van Renswoude ervoor dat de studie van middeleeuwse handschriften aansluit bij interesses en thema’s van vandaag de dag. Ze speelt in op belangrijke ontwikkelingen op het gebied van digitalisering. Daar komen nieuwe onderzoeksvragen bij kijken. Ook kunnen belangrijke vragen die al lang leefden nu eindelijk worden beantwoord. Dat geldt ook voor haar onderzoek naar anonimiteit en censuur. Dat sluit sterk aan bij debatten van nu over nepnieuws en desinformatie. 

Publicaties van Irene van Renswoude (selectie)

Artikelen

• Renswoude, I. van. ‘After Digitization, What More? The Touch and Feel of Virtual Manuscripts’, Quaerendo 54, 2024, pp. 210-225
• Renswoude, I. van. ‘Error assessment: how to distinguish between true and false?’, A. Westwell, I. Rembold, C. van Rhijn (red.) Rethinking the Carolingian reforms, Manchester, Manchester University Press, 2023
• Renswoude, I. van. ‘Guidelines for reading: Medieval censura and Roman censorship’, Fokko Jan Dijksterhuis (ed.), Regulating Knowledge in an Entangled World, Londen, 2022 Renswoude, I. van. ‘What not to read in times of crisis. The first index of banned books’. Threatened Knowledge – Threatening Knowledge: Knowing and Ignoring in Times of Threat. Routledge, 2021, pp. 25-51.
• Renswoude, I. van. ‘Women and Disputation’. The Art of Reasoning in Medieval Manuscripts. KNAW, 2020.

Boeken

• Renswoude, I. van. The Rhetoric of Free Speech in Late Antiquity and the Early Middle Ages. Cambridge University Press, 2019.
• M. J. Teeuwen & I. van Renswoude (red.). The Annotated Book in the Early Middle Ages. Practices of Reading and Writing. Brepols, 2018.

In 2004-2005 stelde de KB een tweede leerstoel in, gericht op Bibliotheekwetenschap. Deze bijzondere leerstoel werd vanaf 2005 bekleed door dr. Frank Huysmans. Medio 2024 is de leerstoel beëindigd. De KB spreekt haar waardering uit voor de inzet van dr. Huysmans in zijn rol als bijzonder hoogleraar. Sindsdien is hij als research specialist verbonden aan de afdeling Onderzoek van de KB.