KB leerstoelen

Er zijn 2 KB leerstoelen. Dit zijn posten die hoogleraren innemen bij academische onderwijsinstellingen. De KB maakt 2 leerstoelen mogelijk. Irene van Renswoude bekleedt de Herman de la Fontaine Verwey-leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam. Zij houdt zich bezig met middeleeuwse handschriften en cultuurgeschiedenis.

De tweede leerstoel Bibliotheekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam is medio 2024 opgeheven. De snel veranderende rol van openbare bibliotheken vraagt om inzet van andere onderzoek expertises. De KB spreekt haar waardering uit voor de inzet de voormalige bijzonder hoogleraar, dr. Frank Huysmans, die de leerstoel vanaf 2005 heeft vervuld. Sinds medio 2024 is de heer Huysmans werkzaam als research specialist bij de afdeling Onderzoek van de KB. 
 

Irene van Renswoude bekleedt haar leerstoel sinds 2018. Zij zet zich in om middeleeuwse handschriften digitaal toegankelijk te maken. Dat is belangrijk voor studie en onderzoek. Samen met collega’s geeft ze leiding aan een team dat met een mobiel digitaliseerstation langs erfgoedinstellingen reist.

Onderzoek binnen deze leerstoel

Irene van Renswoude richt zich in haar onderzoek op sporen van lezers in middeleeuwse handschriften. Daarbij kijkt ze vooral naar notities bij omstreden, verboden of bijna vergeten teksten, die lange tijd buiten de wetenschappelijke of religieuze canon vielen.

Impact van de leerstoel Middeleeuwse handschriften digitaal toegankelijk maken

Met haar onderwijs en onderzoeksprojecten zorgt Irene van Renswoude ervoor dat de studie van middeleeuwse handschriften aansluit bij interesses en thema’s van vandaag de dag. Ze speelt in op belangrijke ontwikkelingen op het gebied van digitalisering. Daar komen nieuwe onderzoeksvragen bij kijken. Ook kunnen belangrijke vragen die al lang leefden nu eindelijk worden beantwoord. Dat geldt ook voor haar onderzoek naar censuur. Dat sluit sterk aan bij debatten van nu over nepnieuws en desinformatie.

Publicaties van Irene van Renswoude (selectie)

Artikelen

• Renswoude, I. van. ‘What not to read in times of crisis. The first index of banned books’. Threatened Knowledge – Threatening Knowledge: Knowing and Ignoring in Times of Threat. Routledge, 2021, pp. 25-51.
• Renswoude, I. van. ‘Women and Disputation’. The Art of Reasoning in Medieval Manuscripts. KNAW, 2020.
• Renswoude, I. van. ‘Crass Insults. Ad Hominem Attacks and Rhetorical Conventions’. Uta Heil. Das Christentum im frühen Europa. Diskurse – Tendenzen – Entscheidungen. Millennium-Studien 75, 2019, pp. 171–194.
• M. J. Teeuwen & I. van Renswoude. ‘Censuur en zelfcensuur in oudheid en middeleeuwen’. In vriendschap en vertrouwen. Cultuurhistorische essays over confidentialiteit. Hilversum: Verloren, 2015 pp. 241-256.

Boeken

• Renswoude, I. van. The Rhetoric of Free Speech in Late Antiquity and the Early Middle Ages. Cambridge University Press, 2019.
• M. J. Teeuwen & I. van Renswoude (red.). The Annotated Book in the Early Middle Ages. Practices of Reading and Writing. Brepols, 2018.

Frank Huysmans deed onderzoek naar de waarde van openbare bibliotheken. Hij onderzocht de rol die zij kunnen spelen in het informatielandschap. Ook vergeleek hij bibliotheeksystemen in verschillende landen met elkaar. Hij is actief als beleidsadviseur, redacteur en columnist in commissies en wetenschappelijke en vakbladen.

Momenteel wordt er vanuit de KB verkend om een nieuwe leeropdracht samen te stellen voor de tweede leerstoel met de waardevolle input van de netwerkpartners zoals VOB en Ministerie van OCW. 

Impact van de leerstoel De waarde van openbare bibliotheken

In zijn onderzoek richtte Frank Huysmans zich op de maatschappelijke rol van de bibliotheek. Die rol wordt steeds belangrijker. In de bibliotheek leen je niet meer alleen boeken: je kunt er ook meedoen aan allerlei activiteiten of taal- en digitale vaardigheden leren. Het is belangrijk om daar onderzoek naar te doen. Hoe vullen bibliotheken die rol precies in? Wie helpen ze daarmee? Waarom is dat zo belangrijk?

Publicaties van Frank Huysmans (selectie)

Artikelen

• Deszcz-Tryhubczak, J., & Huysmans, F. ‘Reading and digital media: European perspectives’. Learning to Read in a Digital World. John Benjamins, 2018, pp. 1-30.
• Helvoort, J. van, Brand-Gruwel, S., Huysmans, F. & Sjoer, E. ‘Reliability and validity test of a Scoring Rubric for Information Literacy’. Journal of Documentation 73:2, 2017, pp. 305-316.
• Huysmans, F., & Oomes, M. ‘The People's Palaces: Public Libraries in the Information Society’. Cultural Policy in the Polder: 25 Years Dutch Cultural Policy Act. Amsterdam University Press, 2018, pp. 219-242.
• Huysmans, F. ‘Promoting media and information literacy in libraries. Research for CULT Committee: Public libraries - Their new role: workshop documentation. European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, 2016, pp. 49-67.
• Kleijnen, E., Huysmans, F., Ligtvoet, R., & Elbers, E. ‘Effect of a school library on the reading attitude and reading behaviour in non-western migrant students’. Journal of Librarianship and Information Science 49:3, 2017, pp. 269-286.

Boek

• Wennekers, A., Huysmans, F., & de Haan, J. Lees:Tijd: Lezen in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau, 2018.