Wat is SMILES? En wat heeft de KB hiervoor gedaan? SMILES staat voor 'innovative methodS for Media & Information Literacy Education involving schools and librarieS'. SMILES is een mediawijsheidsproject dat jongeren helpt om nepnieuws te bestrijden en werd gefinancierd door Erasmus+. Het project is inmiddels afgerond. De KB werkte hiervoor samen met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, De Haagse Hogeschool, Fundación Platoniq, Media and Learning Association en Public Libraries 2030.
 

Hoe leer je jongeren omgaan met nepnieuws?

We ontwikkelden een reeks workshops voor jongeren, zodat ze nepnieuws konden bestrijden. Hiervoor onderzochten we bijvoorbeeld wat de impact was van de COVID-19-pandemie op desinformatie. Welke digitale vaardigheden hadden jongeren nodig om desinformatie hierover te herkennen? 

De KB en de 5 partners werkten voor dit project samen met scholen en bibliotheken in Nederland, Spanje en België. We deden onderzoek naar hoe we jongeren op een vernieuwende manier konden leren omgaan met desinformatie. 

Het project leverde 3 resultaten op waarmee we jongeren mediawijzer maakten en de band tussen scholen en bibliotheken verstevigden: 

  • een baseline studie over verschillende onderwijsbenaderingen in Europa
  • een trainingsprogramma (met workshops en trainingsmateriaal) om het veilig en verantwoord gebruik van digitale media te bevorderen 
  • een rapport over de effectiviteit van het door SMILES ontwikkelde trainingsprogramma

Lees meer op de projectwebsite

Leerkrachten en bibliothecarissen trainden de jongeren

We trainden leerkrachten en bibliothecarissen in het geven van workshops aan leerlingen van 12 tot 15 jaar. Deze 'desinformatie'-workshops worden aangeboden op middelbare scholen in België, Nederland en Spanje voor 600 jongeren, die veelal door leerkrachten en bibliothecarissen gegeven worden.

Waarom voerden we dit project uit?

Het hoofddoel van dit project was om trainingsmateriaal te ontwikkelen waarmee scholen en bibliotheken zelfstandig aan de slag kunnen (na afloop van het project) om scholieren tussen 12 tot 15 jaar oud kritisch naar de nieuwsberichten en bronnen te laten kijken, om ze zo weerbaar te maken tegen desinformatie. Een verder doel was om de samenwerking tussen bibliotheken en scholen in de drie deelnemende landen te versterken.

Wie werkten samen in het project SMILES?

De KB werkte samen met 5 partners:

Per land deden meerdere bibliotheken en scholen mee aan de ontwikkeling van deze workshops.

Interesse?

De lespakketten op de website zijn gepubliceerd onder CC by 4.0. Deze materialen zijn daarmee vrij te gebruiken. In Nederland wordt de train-the-trainer workshop, waarbij gebruik wordt gemaakt van het door SMILES ontwikkelde lespakket, aangeboden door Beeld en Geluid

Meer informatie

Liedewij Lamers
Projectcoördinator