De KB kocht een bijzonder middeleeuws handschrift uit Zwolle
De KB kocht een bijzonder middeleeuws handschrift uit Zwolle aan. Het boek komt uit circa 1450-1470 en bevat 14 paginagrote, kleurrijke miniaturen (met de hand gemaakte tekeningen). Bij aankomst in de KB bleek dat het handschrift ooit waterschade heeft opgelopen. Daarom gaan onze restauratoren het eerst herstellen. Daarna gaan we het digitaliseren en komt het op KB.nl te staan, zodat iedereen het kan bekijken.
Boston-meester en Fraterhuis
Miniatuur uit het Sarijs-handschrift over Pinksteren. Maria wordt omringd door de apostelen. Boven haar de Heilige Geest, in de vorm van een duif.
Het boek is een zogenaamd verlucht (met de hand versierd) getijdenboek. Dit bevat gebeden en teksten die gelovigen in de middeleeuwen op vaste momenten konden uitspreken. Er staan ook 14 paginagrote miniaturen in. We vermoeden dat ‘de Boston-meester’ deze heeft gemaakt. Hij was een bekend verluchter uit Utrecht. De sierranden en felgekleurde, scherpe figuren maken zijn werk spectaculair. We kennen 25 handschriften met zijn tekeningen. De KB heeft er 2 in de collectie.
De Boston-meester maakte het handschrift waarschijnlijk samen met de broeders van het Fraterhuis in Zwolle. Zwolle stond in het midden van de 15e eeuw bekend als boekproductiecentrum. Het Fraterhuis leverde op bestelling verluchte, godsdienstige handschriften. Deze behoorden tot de top van de boekproductie in de Noordelijke Nederlanden.
Sarijs-handschrift
Het werk is een zogeheten Sarijs-handschrift. Deze naam komt van een fout in de heiligenkalender van Zwolse handschriften. 19 januari is de gedenkdag van de heilige Marijs. In sommige Zwolse handschriften staat ‘Sarijs’ in plaats van ‘Marijs’. De broeders die kopieën maakten, namen deze fout elke keer over. Zo werd de naam Sarijs een uniek kenmerk van een Zwols handschrift. We kennen ruim 70 Sarijs-handschriften. De KB bezit er 7.
-
Miniatuur over de gevangenneming van Jezus. Met de kus van verrader Judas en verzet van Petrus.
Waterschade
Miniatuur over het Laatste Oordeel. Christus zit op een regenboog. Hij oordeelt over de doden die uit hun graf klauteren. Links Maria, rechts Johannes de Doper.
De KB kocht dit bijzondere handschrift aan met steun van Collectie Overijssel en de Vrienden van de KB. Bij aankomst in de KB bleek dat het handschrift ooit waterschade heeft opgelopen. We gaan het daarom eerst restaureren. Ed van der Vlist, conservator middeleeuwse handschriften van de KB, is blij met de aankoop: ‘Het gebeurt niet zo vaak dat een meer dan 5 eeuwen oud Nederlands boek met maar liefst 14 miniaturen op de markt komt. Wanneer de kans zich voordoet om zo’n zeldzaamheid aan te schaffen, werkt de KB graag samen met andere erfgoedinstellingen om dit te realiseren.’ Hij kijkt ernaar uit het handschrift te bestuderen.
