Prentenboek De boerderij
Omslag van De boerderij.
Het beweegbare prentenboek De boerderij uit de 19e eeuw laat alle onderdelen van het leven op de boerderij zien. Het werd uitgegeven door Hendrik Vleck. Met dit boek leerden rijke mensen hun kinderen waarschijnlijk over het ideale boerenleven, en daarmee over de liefde voor het vaderland.
Over het prentenboek De boerderij
Rond 1863 bracht de Amsterdamse uitgever Hendrik Vleck De boerderij. Nieuw prentenboek met verzen gedeeltelijk van J. Schenkman op de markt. Het kinderboek bevat 8 prenten met onder elke prent 24 regels in dichtvorm. In het prentenboek komen verschillende onderdelen van het boerenleven aan bod: van zaaien en maaien tot koeien melken en kaas maken. De platen laten duidelijk zien wat je moet doen. In de tekst worden ze soms toegelicht.
Gewone en beweegbare uitgave van prentenboek De boerderij
Naast dit prentenboek bood Hendrik Vleck een speciale uitgave aan: De boerderij. Nieuw beweegbaar prentenboek met verzen gedeeltelijk van J. Schenkman. In deze uitgave heeft elk plaatje beweegbare delen. De arm van de zaaier zwaait, varkenskoppen en poezenstaarten bewegen en werktuigen gaan op en neer.
In de digitale versie van De boerderij zie je de gewone en de beweegbare uitgave naast elkaar. De pagina’s uit het gewone prentenboek zijn gefotografeerd. In de kolom ernaast staan kleine afbeeldingen uit het beweegbare prentenboek. Kijk bij 'Rondleidingen' in het topstuk om de bewegende afbeeldingen te zien. Je vindt de rondleidingen door op het icoontje met de wegwijzer te klikken.
Bekijk het digitale topstuk De boerderij
Waarom en voor wie werd het prentenboek De boerderij gemaakt?
De boerderij geeft een beeld van de tijd waarin het werd gemaakt. Men vond de liefde voor het vaderland toen heel belangrijk. Ook in boeken voor kinderen wilde men die liefde overdragen. Het boerenleven was het ideaal en Nederlandse waar was het beste. Die waarden werden verpakt in aantrekkelijke, handgekleurde prentenboeken. Vaak maakten uitgevers 2 uitvoeringen: 1 met en 1 zonder beweegbare onderdelen.
Over Hendrik Vleck, uitgever van prentenboek De boerderij
Uitgever Hendrik Vleck werkte in Amsterdam. Er zijn zo’n 15 boeken van deze uitgeverij bewaard gebleven. Hendrik Vleck was knecht geweest in het bedrijf van G. Theod. Bom, waar de meeste boeken van Schenkman waren uitgebracht. Dat was dé uitgever van boeken die waren bedoeld voor vermaak. Die boeken pasten goed bij die tijd, waarin huiselijke gezelligheid belangrijk was.
Voor wie was het prentenboek De boerderij bedoeld?
In 1851 begon Vleck voor zichzelf. Zo’n 12 jaar later bracht hij de 1e versie van De boerderij uit. Welk publiek had de uitgever op het oog? De uitgaven zullen niet goedkoop zijn geweest – zeker de beweegbare editie niet. De uitgever richtte zich waarschijnlijk op de leden van de burgerij. Zij keken op veilige afstand naar het boerenbedrijf. Met dit boek konden ze hun kinderen vertellen over het boerenleven.
Hoe is het prentenboek De boerderij in de collectie van de KB gekomen?
De KB kreeg De boerderij in 2003: het Jaar van de Boerderij. Het was een geschenk van de familie Thoms-Hage. Het boek is in prima staat. De prenten met trekstrips en beweegbare onderdelen zijn goed bewaard gebleven. Dat is heel bijzonder voor een beweegbaar kinderboek uit de 19e eeuw. De boerderij is in een paar privécollecties te vinden, maar de meeste hebben maar 6 van de 8 prenten.
Hoe kun je prentenboek De boerderij inzien?
De boerderij kun je inzien in de leeszaal van de Bijzondere Collecties. Je kunt het werk aanvragen via de catalogus onder aanvraagnummer KW Ki 2627. Je kunt het ook bekijken op de site als digitaal topstuk en op Wikimedia Commons. In de digitale versie van De boerderij zie je de gewone en de beweegbare uitgave naast elkaar. De pagina’s uit het gewone prentenboek zijn gefotografeerd. In de kolom ernaast staan kleine afbeeldingen uit het beweegbare prentenboek.
Meer topstukken
