Donald Duck: het eerste nummer

Het weekblad Donald Duck kwam in Nederland voor het eerst uit in oktober 1952. Dit eerste Nederlandstalige nummer werd in 2011 door klanten van de KB en het Nationaal Archief gekozen tot het ‘topstuk met de grootste historische X-factor’. Ondanks veel discussie op Twitter, won de Donald Duck het van de Grondwet van 1848 en het Plakkaat van Verlatinge van 1581. Lees meer over dit bijzondere nummer.

Achtergrond van de Donald Duck

Voorwoord in de Donald Duck van oktober 1952 — Voorwoord van de redactie, Donald Duck nr 1, oktober 1952.

Het vrolijke weekblad voor kinderen, dat (bijna) helemaal vol staat met stripverhalen, was in 1952 nieuw in Nederland. Andere Europese landen hadden toen al een eigen Disneyblad ontwikkeld. Dit deden ze naar het voorbeeld van de Amerikaanse comic Walt Disney’s Comics & Stories, dat sinds oktober 1940 tot op de dag van vandaag wordt uitgegeven.

Het was nog maar de vraag of zo’n blad ook in Nederland zou aanslaan. In 1948 deed de minister van Onderwijs, Kunsten & Wetenschappen namelijk nog een oproep om "het verspreiden van z.g. beeldromans zoveel mogelijk tegen te gaan. Deze boekjes zijn over het algemeen van sensationeel karakter zonder enige andere waarde". De weinige striptijdschriften die op dat moment bestonden in Nederland, hielden het niet vol.

Donald Duck en de Margriet

Toch werd de Donald Duck een succes, dankzij De Geïllustreerde Pers en het weekblad Margriet. In 1951 plaatste de Margriet een aantal strips van Alice in Wonderland en Sneeuwwitje. Die sloegen aan. De Geïllustreerde Pers, uitgever van de Margriet, besloot toen inspiratie op te doen in Scandinavië. Daar verscheen al enige tijd een Disneyblad. De Geïllustreerde Pers ging daarna aan de slag met een Nederlandse versie. Zo landde in oktober 1952 de eerste uitgave van de Donald Duck op de mat bij de kinderen van alle Margriet-moeders, in een spectaculaire oplage van 2,5 miljoen exemplaren.

Geruststellend voorwoord

Om te benadrukken dat de Donald Duck echt geen kwaad kon, schreef de redactie in een voorwoord van het eerste nummer: "Vader en moeder zullen het zeker goed vinden, dat je Donald Duck gaat lezen, als ze weten, dat overal ter wereld onderwijzers en andere pedagogen van mening zijn, dat dit in elk opzicht lectuur is, die men verantwoord in handen van kinderen kan geven. Dit blijkt wel hieruit, dat Walt Disney door zijn opvoedkundig werk reeds van tal van regeringen hoge onderscheidingen mocht ontvangen." De Donald Duck bleef tot nummer 28 van 1961 verbonden aan de Margriet.

Donald Duck en de KB

Cover van weekblad Donald Duck, eerste uitgave, oktober 1952. Erop staan Donald en zijn neefjes Kwik, Kwek en Kwak afgebeeld. — Cover van Donald Duck nr 1, oktober 1952.

De KB heeft alle afleveringen van Donald Duck sinds 1975. Hoewel de eerste Donald Duck aanwezig is in de collectie, ontbreken veel afleveringen uit de eerste jaargangen. Wel bevat de collectie de gebundelde herdrukken van de vroege Donald Ducks, die uitgeverij Sanoma sinds 2002 uitbrengt.

Wist je dat...

Download

Op deze afbeelding zijn de algemene gebruiksvoorwaarden van KB.nl van toepassing.

De eerste jaargangen van de Nederlandse Donald Duck werden gevuld met vertaalde strips uit Amerika? In het eerste nummer komen we bijvoorbeeld een lang verhaal tegen over Donald Duck als brandweerman. Dit verhaal is een vertaling van Absent-minded fireman, getekend door Carl Barks en oorspronkelijk gepubliceerd in Walt Disney Comics & Stories (USA) in november 1947.
Later verschenen in het blad ook Donald Duck-verhalen van Nederlandse tekenaars. Er kwamen stripverhalen bij die in Nederland werden getekend en niet door Disney werden bedacht, zoals Douwe Dabbert (door Thom Roep en Piet Wijn) en de bekende geschiedenisstrip van Nul tot Nu (door Thom Roep en Co Loerakker).

Het verhaal van Donald Duck als brandweerman in het eerste nummer met 1 pagina is ingekort door plaatsgebrek? De derde pagina werd weggelaten, volgens sommigen omdat Donald op 1 van de plaatjes volledig ontkleed te zien is. Dat klopt niet: verderop in het verhaal is Donald opnieuw zonder kleren te zien.

De Donald Duck niet alleen populair is bij kinderen? Uit onderzoek van de stichting Nationaal Onderzoek Multimedia, blijkt dat Donald Duck sinds begin 2020 het meest gelezen blad in Nederland is.