Mijnheer Prikkebeen

Inhoudsopgave

Tekening van een man die viool speelt.
Download

Op deze afbeelding zijn de algemene gebruiksvoorwaarden van KB.nl van toepassing.

1e pagina uit Mijnheer Prikkebeen.

Mijnheer Prikkebeen is geschreven door Johan Jacob Anthony Goeverneur. Het wordt gezien als het eerste Nederlandse stripverhaal. Alleen: eigenlijk is het geen Nederlands verhaal. De tekeningen zijn ook niet Nederlands. Het origineel werd geschreven door de Zwitserse leraar, schrijver en tekenaar Rodolphe Töpffer (1799-1846). Hij schreef het origineel onder de titel Histoire de Monsieur Cryptogame. Het werd geplaatst in het Franse weekblad L’illustration tussen 25 januari en 19 april 1845.

Histoire de Monsieur Cryptogame vertelt het verhaal van een man die zijn huwelijk probeert te ontvluchten, omdat zijn vrouw zo jaloers is. De Nederlandse versie is bedoeld voor kinderen. Daarom zijn de plaatjes met seks en geweld uit deze versie verwijderd. De echtgenote is vervangen door een zus.

Deze uitgave is heel zeldzaam. Daarom is Mijnheer Prikkebeen een topstuk van de KB.

Mijnheer Prikkebeen: een zeldzaam topstuk

Mijnheer Prikkebeen is heel zeldzaam. Alleen de KB en bibliotheken in Amsterdam, Rotterdam en Zeeland hebben een exemplaar. Ook stripverzamelaar Hans Matla heeft een exemplaar van Mijnheer Prikkebeen.

Bijzondere details van Mijnheer Prikkebeen

Voorplat van Mijnheer Prikkebeen
Download

Op deze afbeelding zijn de gebruiksrechten van de KB van toepassing.

Oorspronkelijk voorplat van Mijnheer Prikkebeen.

Bij de meeste exemplaren – ook dat van de KB – ontbreekt het oorspronkelijke voorplat van Mijnheer Prikkebeen. Gelukkig weten we nog hoe het eruitzag. Dit voorplat komt uit een privécollectie.

Hoe kun je Mijnheer Prikkebeen inzien?

Je kunt Mijnheer Prikkebeen digitaal bekijken, maar het boek is ook in te zien in de KB (aanvraagnummer KW BJ 01955). Je kunt het werk aanvragen via de KB-catalogus en bekijken in de leeszaal van Bijzondere Collecties. In de catalogus vind je ook latere drukken van het werk. In DBNL en Delpher kun je andere uitgaven van het beeldverhaal lezen. In Wikimedia Commons staan alle pagina’s uit het topstuk in hoge resolutie.

Literatuur over Mijnheer Prikkebeen

Boeken

  • Beaumont, E. de. Cryptogame en zijn metamorphose. Trio, 1960. 
  • Beuming, M. Monsieur Cryptogame en Mijnheer Prikkebeen: over de bewerkingen van een oud boekske. Tilburg, Mdprodux, 1995.
  • Helden, W. Eijck, R. van, Waterschoot, J. van & Pollman, J. Strips! 200 jaar Nederlands beeldverhaal. Lecturis, 2013. 
  • Kossmann, F.K.H. Rodolphe Töpffer, de vader van Mr. Cryptogame. Ad. Donker, 1946.
  • Matla, H. Stripkatalogus: de negende dimensie. Officiële cumulatieve stripografie. Panda, 1998.

Artikel

  • Kotterer, F. ‘Prik vlucht voor ‘t huwelijksnest. Hoe Gerrit Komrij lieve zuster Ursula ontmaskert en Töpffer eer bewijst’. Het Parool, 9 november 1979.

Meer weten?

Karin Vingerhoets
Collectiespecialist Kinderboeken
Neem contact op

Meer topstukken

Donald Duck nr. 1

​​​​​​​Het weekblad Donald Duck kwam in Nederland voor het eerst uit in 1952. Bekijk dit topstuk en lees meer over de achtergrond van het blad.
Bekijk topstuk
Cover van weekblad Donald Duck, eerste uitgave, oktober 1952. Erop staan Donald en zijn neefjes Kwik, Kwek en Kwak afgebeeld.

Het Beatrijshandschrift

Beatrijs is een middeleeuws handschrift over het leven van de non Beatrijs (1374). Er bestaat maar één exemplaar en dat is te vinden bij de KB.
Bekijk topstuk
De begininitiaal van van middeleeuwse handschrift Beatrijs.

De Atlas Ortelius

De Atlas Ortelius is de eerste ‘moderne’ wereldatlas. De KB heeft 5 verschillende exemplaren in huis.
Bekijk topstuk
Een kaart van Nederland uit de Atlas Ortelius waarbij het westen, dus niet het noorden, aan de bovenkant van de pagina ligt.