Mijnheer Prikkebeen
1e pagina uit Mijnheer Prikkebeen.
Mijnheer Prikkebeen is geschreven door Johan Jacob Anthony Goeverneur. Het wordt gezien als het eerste Nederlandse stripverhaal. Alleen: eigenlijk is het geen Nederlands verhaal. De tekeningen zijn ook niet Nederlands. Het origineel werd geschreven door de Zwitserse leraar, schrijver en tekenaar Rodolphe Töpffer (1799-1846). Hij schreef het origineel onder de titel Histoire de Monsieur Cryptogame. Het werd geplaatst in het Franse weekblad L’illustration tussen 25 januari en 19 april 1845.
Histoire de Monsieur Cryptogame vertelt het verhaal van een man die zijn huwelijk probeert te ontvluchten, omdat zijn vrouw zo jaloers is. De Nederlandse versie is bedoeld voor kinderen. Daarom zijn de plaatjes met seks en geweld uit deze versie verwijderd. De echtgenote is vervangen door een zus.
Deze uitgave is heel zeldzaam. Daarom is Mijnheer Prikkebeen een topstuk van de KB.
Bekijk Mijnheer Prikkebeen online
Mijnheer Prikkebeen: een zeldzaam topstuk
Mijnheer Prikkebeen is heel zeldzaam. Alleen de KB en bibliotheken in Amsterdam, Rotterdam en Zeeland hebben een exemplaar. Ook stripverzamelaar Hans Matla heeft een exemplaar van Mijnheer Prikkebeen.
Bijzondere details van Mijnheer Prikkebeen
Oorspronkelijk voorplat van Mijnheer Prikkebeen.
Bij de meeste exemplaren – ook dat van de KB – ontbreekt het oorspronkelijke voorplat van Mijnheer Prikkebeen. Gelukkig weten we nog hoe het eruitzag. Dit voorplat komt uit een privécollectie.
Hoe kun je Mijnheer Prikkebeen inzien?
Je kunt Mijnheer Prikkebeen digitaal bekijken, maar het boek is ook in te zien in de KB (aanvraagnummer KW BJ 01955). Je kunt het werk aanvragen via de KB-catalogus en bekijken in de leeszaal van Bijzondere Collecties. In de catalogus vind je ook latere drukken van het werk. In DBNL en Delpher kun je andere uitgaven van het beeldverhaal lezen. In Wikimedia Commons staan alle pagina’s uit het topstuk in hoge resolutie.
Literatuur over Mijnheer Prikkebeen
Boeken
- Beaumont, E. de. Cryptogame en zijn metamorphose. Trio, 1960.
- Beuming, M. Monsieur Cryptogame en Mijnheer Prikkebeen: over de bewerkingen van een oud boekske. Tilburg, Mdprodux, 1995.
- Helden, W. Eijck, R. van, Waterschoot, J. van & Pollman, J. Strips! 200 jaar Nederlands beeldverhaal. Lecturis, 2013.
- Kossmann, F.K.H. Rodolphe Töpffer, de vader van Mr. Cryptogame. Ad. Donker, 1946.
- Matla, H. Stripkatalogus: de negende dimensie. Officiële cumulatieve stripografie. Panda, 1998.
Artikel
- Kotterer, F. ‘Prik vlucht voor ‘t huwelijksnest. Hoe Gerrit Komrij lieve zuster Ursula ontmaskert en Töpffer eer bewijst’. Het Parool, 9 november 1979.
