Lancelotcompilatie

De Lancelotcompilatie is een Middelnederlands handschrift uit ongeveer 1320-1330. Het is waarschijnlijk gemaakt in Antwerpen. Er staan 10 ridderromans in over koning Arthur en de ridders van de Ronde Tafel, zoals Lancelot en Walewein. Het werk bestaat uit ongeveer 87.000 rijmende verzen. Ze zijn waarschijnlijk bij elkaar gebracht door de Brabantse dichter Lodewijk van Velthem, op basis van teksten van onder anderen Jacob van Maerlant. Het boek is het 2e deel van een 2-delige set. Het 1e deel is verloren gegaan. Het overgebleven deel van de Lancelotcompilatie is een van de belangrijkste bronnen voor de Nederlandse literatuur in de middeleeuwen.

Geschiedenis van de Lancelotcompilatie

De Lancelotcompilatie kwam via Jan IV (1410-1474), graaf van Nassau, in het bezit van de prinsen van Oranje-Nassau. Halverwege de 18e eeuw kreeg het zijn huidige band, met daarop het wapen van stadhouder Willem V van Oranje. De stadhouderlijke bibliotheek vormde bij de stichting van de KB in 1798 de kern van de collectie.

Download

Op deze afbeelding zijn de algemene gebruiksrechten van KB.nl van toepassing.

Deel van de Lancelotcompilatie, 1320-1330

Bijzondere details van de Lancelotcompilatie

Aan het boek hebben verschillende kopiisten gewerkt. Helemaal achterin schreef de belangrijkste van hen: ‘Hier indet boec van Lancelote dat heren Lodewijcs es van Velthem’ (Hier eindigt het boek van Lancelot, dat van heer Lodewijk van Velthem is). Daaruit kunnen we opmaken dat de Lancelotcompilatie ooit het privé-exemplaar was van de samensteller, Lodewijk van Velthem.

Hoe kun je de Lancelotcompilatie inzien?

De Lancelotcompilatie is erg kwetsbaar. Het originele boek is daarom alleen in te zien voor wie daar een goede reden voor heeft. Je vindt het in de KB-catalogus onder aanvraagnummer KW 129 A 10.

In 2018 is het boek gedigitaliseerd. Het resultaat daarvan kun je hier bekijken. Afbeeldingen van dit werk zijn te bekijken via Wikimedia Commons.

Literatuur over de Lancelotcompilatie

Artikel

Besamusca, B. 'The book of Lancelot. The Middle Dutch Lancelot Compilation and the medieval tradition of narrative cycles'.Arthurian Studies. 53(2003): p. 9-11

Boeken

Besamusca, B. & Brandsma, F. (red.), De ongevalliche Lanceloet. Studies over de Lancelotcompilatie. Hilversum, 1992.
Besamusca, B. Walewein, Moriaen en de Ridder metter mouwen. Intertekstualiteit in drie Middelnederlandse Arturromans. Hilversum, 1993.
Meuwese, M. (red.) King Netherlands. Tentoonstellingsctalogus Bibliotheca Philosophica Hermetica. Amsterdam, 2005.