Metamorphosis insectorum Surinamensium

Metamorphosis insectorum Surinamensium van Maria Sibylla Merian is een prachtig geïllustreerd boek over planten en insecten in Suriname uit 1705. Het is zelfs zo mooi dat Uitgeverij Lannoo er in 2016 een facsimile van maakte. Daardoor is dit bijzondere boek nu voor iedereen te koop.

Maria Sibylla Merian werd geboren in Frankfurt in 1647. Ze kwam uit een familie van kunstenaars, geleerden en boekverkopers. Ze leerde graveren van haar vader, stiefvader en stiefbroers.

In 1665 trouwde ze met de kunstschilder Johann Andreas Graf. Ze raakte geïnteresseerd in insecten. Met heel veel geduld kweekte ze rupsen op tot vlinders. Ze bestudeerde het proces en legde alles in woord en beeld vast. Dat deed ze in twee boeken over rupsen, die ze samen met haar man uitgaf in 1679 en 1683.

Toen haar huwelijk begon te wankelen, verhuisde ze in 1685 samen met haar 2 dochters en haar moeder naar Nederland. Ondertussen raakte ze geboeid door de reuzenvlinders uit Suriname. Daarom besloot ze na 14 jaar in Nederland om samen met haar dochter naar Suriname te reizen om daar de flora en fauna persoonlijk te gaan bestuderen.

Ze bleef korter in Suriname dan ze wilde. Na 2 jaar werd ze ziek en moest ze terug naar Europa. Toch was ze er lang genoeg om veel mooie schilderingen van planten en insecten te kunnen maken.

In 1705 verscheen het resultaat van haar onderzoek, de Metamorphosis insectorum Surinamensium. Het boek bestaat uit 60 grote ingekleurde gravures van vlinders en andere insecten. Alle rupsen en vlinders zijn afgebeeld op de plant die ze het liefst eten. Merian tekende de rupsen, de pop en de vlinders op ware grootte. Bij elke plaat staat een wetenschappelijke beschrijving.

Al haar tekeningen werden overgebracht naar kopergravures. Die werden vervolgens met de hand ingekleurd. Ook gebruikte Merian een speciale techniek, de tegendruk. Het resultaat was bijna niet te onderscheiden van een originele aquarel.

Het boek was ook in die tijd al een groot succes. Er verschenen zelfs edities in het Frans en Latijn.

Metamorphosis insectorum Surinamensium is digitaal te bekijken via de website van de KB. Afbeeldingen van dit topstuk zijn te bekijken via Wikimedia Commons. Ook is in 2016 een facsimile uitgebracht bij Lannoo. Daardoor is dit bijzondere boek nu voor iedereen te koop. Het signatuur van dit topstuk is KW 1792 A 19.