Bibliopolis: geschiedenis van het gedrukte boek in Nederland

Hoe werden boeken vroeger gemaakt? Wat lazen mensen het liefst? En in welke bibliotheken vind je oude boeken? Bibliopolis is een website met uitgebreide informatie over het gedrukte boek in Nederland, vanaf de late middeleeuwen tot nu. Je vindt er alles over de boekdrukkunst met toegang tot meerdere databases. Daarin kun je zoeken naar boeken, personen, termen en nog veel meer. Bibliopolis is voor iedereen die meer wil weten over boekgeschiedenis.  

Maken, verspreiden en lezen van boeken

Bibliopolis bevat uitgebreide informatie over de geschiedenis van het gedrukte boek in Nederland. Een belangrijk onderdeel is het handboek over het maken, verspreiden en lezen van boeken van 1475 tot 2000. In de verschillende databases kun je zoeken naar boeken, personen, plaatjes, bronnen, studies en termen uit het boekenvak.  

Het aanbod: 

  • Handboek: overzicht van de geschiedenis van het gedrukte boek in Nederland, geschreven door 40 experts. 
  • Beeldbank: 1635 afbeeldingen van hoogtepunten uit de Nederlandse boekdrukkunst, portretten van drukkers en uitgevers, lettertypen, drukkersmerken, watermerken enz. 
  • Uitgebreide zoekmogelijkheden naar biografische gegevens (140.380 records), bibliografische bestanden (18.527 items), informatie over boekenveilingen (78.386 beschrijvingen), boekhistorische termen (1032 items), wegwijzer naar boekhistorische websites en bijzondere collecties in Nederland. 
  • Secundaire literatuur: gedigitaliseerde veelgebruikte boekhistorische studies. 

“Bibliopolis.nl is het startpunt voor onderzoek naar Nederlandse boekdrukkers uit het verleden. Ik gebruik de site regelmatig in mijn zoektocht naar informatie.’’  

 

Steven Van Impe, Hendrik Conscience Erfgoedbibliotheek, Antwerpen  

Voor iedereen die meer wil weten over boekgeschiedenis

Bibliopolis is interessant voor studenten en docenten boek-, kunst- en literatuurgeschiedenis. Het handboek is ingedeeld per periode en gaat over alle aspecten van het boek. Vanuit de teksten kun je doorklikken naar belangrijke termen, plaatjes, bronnen en literatuur. Onderzoekers vinden er gespecialiseerde databases met uitgebreide informatie over drukkers, uitgevers en boekenveilingen. 

“Ik vind vooral de database van boekenveilingen in Bibliopolis erg handig.’’  

Mart van Duijn, Universiteitsbibliotheek Leiden  

Nederlandse boekgeschiedenis online

In 1998 startte de KB het project Geschiedenis van het Gedrukte Boek. Het was een ambitieus samenwerkingsproject tussen de KB, de universiteiten van Leiden, Amsterdam, Utrecht en Nijmegen, en de Nederlandse Boekhistorische Vereniging. Tussen 1998 en 2002 werd Bibliopolis ontwikkeld. Deze dienst kwam voort uit de behoefte onder boekhistorici (docenten, studenten en onderzoekers) aan een handboek en een digitaal portaal tot goede en betrouwbare informatie over de geschiedenis van het Nederlandse boek.  

Ze documenteerden en beschreven de geschiedenis en maakten deze online toegankelijk. Iedereen met belangstelling voor de geschiedenis van het gedrukte boek kan nu terecht op Bibliopolis voor gespecialiseerde en betrouwbare kennis. Het is het enige overzicht op dit gebied en daarmee een startpunt voor onderzoek. 

Startpunt voor onderzoek in de wereld van het boek 

Bij oplevering in 2002 was Bibliopolis het nieuwste van het nieuwste, met een elektronisch handboek en geavanceerde zoekmogelijkheden in gelinkte databestanden.  

In 2009-2010 is de website compleet technisch herzien. Het handboek en de bibliografieën zijn helemaal bijgewerkt. Bibliopolis functioneerde daardoor jarenlang als het startpunt voor ontdekkingen en onderzoek. Inmiddels is de site toe aan een technische en inhoudelijke vernieuwing. 

Geavanceerde zoekmogelijkheden in teksten, plaatjes en datasets

Bibliopolis is een geïntegreerde dienst waarin de verschillende teksten en datasets met elkaar samenhangen en doorzoekbaar zijn.   

In 2009-2010 is de hele website vernieuwd en aangepast aan de VGA (Vernieuwing Gegevens Architectuur) van de KB. Alle data uit de databases (DBText) kunnen we leveren in een XML-format en opnemen in de centrale metadataopslag van de KB (MDO).  

Bibliopolis gebruikt:  

  • de SOLR-zoekmachine 
  • DBText-databases die we converteren naar de MDO 
  • metadata (via jsru.kb.nl) uit de KB-collectie Bibliopolis 
  • de resolver voor de plaatjes op \\res-srv-p100\RESOURCES42\BIBLIOPOLIS