De verzameling geschiedenissen van Troje
Le recueil des histoires de Troyes, in het Nederlands De verzameling geschiedenissen van Troje, is een heel bijzonder boek met 48 prachtige houtsneden. Het is gedrukt in Haarlem in 1486.
Waarover gaat De verzameling geschiedenissen van Troje?
De verzameling geschiedenissen van Troje is een incunabel. Dat is een boek gedrukt tussen 1450 en 1500, toen de boekdrukkunst in Europa net was uitgevonden. Het gaat over de geschiedenis van Troje. Het werk bestaat uit 3 delen. In de eerste 2 delen is de Griekse held Hercules eigenlijk de hoofdpersoon. Pas in het 3e boek komt de geschiedenis van Troje zoals wij die kennen van Homeros aan bod. Daarin staat ook een afbeelding van het Paard van Troje, de list waarmee de Grieken de stad wisten te veroveren.
Wie heeft De verzameling geschiedenissen van Troje geschreven?
De eerste 2 delen van De verzameling geschiedenissen van Troje werden in 1464 geschreven door Raoul Lefèvre, iemand uit de kringen van Philips de Goede. Hij schreef niet zozeer over Hercules om die verhalen te vertellen, maar om de overheersing van het Huis Valois-Bourgondië te rechtvaardigen. Lefèvre wilde de grootheid van Hercules en Troje op hen laten afstralen door hen met die verhalen te verbinden.
Bekijk De verzameling geschiedenissen van Troje online
Omslag van De verzameling geschiedenissen van Troje.
Waar en door wie is De verzameling geschiedenissen van Troje gedrukt?
De eerste jaren bestonden er alleen handschriften van deze tekst. Er was een Franse en een Nederlandse versie van de tekst, zodat men het boek zowel in het Noorden als in het Zuiden van de Nederlanden kon lezen. Beide versies werden in 1485-1486 voor het eerst gedrukt. Dat gebeurde in Haarlem, door Jacob Bellaert. Hij kwam uit Zierikzee en had het vak geleerd bij Gheraert Leeu in Gouda. Leeu maakte ook vaak boeken met houtsneden. Dat keek Bellaert van hem af. Veel van zijn boeken zijn geïllustreerd met prachtige houtsneden van een onbekende kunstenaar, de ‘Meester van Bellaert’ genoemd. In het boek over Troje komen 48 illustraties voor van zijn hand. Het grootste deel is speciaal voor deze publicatie gemaakt.
-
Afbeelding van het Paard van Troje uit De verzameling geschiedenissen van Troje.
Waarom is De verzameling geschiedenissen van Troje zo bijzonder?
De verzameling geschiedenissen van Troje is heel zeldzaam. Er zijn maar 5 exemplaren bewaard gebleven: 3 van de Franse en 2 van de Nederlandse. Lange tijd was geen van deze uitgaven in Nederland. En dat terwijl het gaat om een van de mooiste in Nederland gedrukte werken en om de allermooiste houtsneden van de ‘meester van Bellaert’.
Hoe is dit boek bij de KB terechtgekomen?
De KB wilde al heel lang een exemplaar in de collectie. Dat lukte op 16 juni 2018, toen we het konden aankopen op een veiling bij het Parijse veilinghuis Drouot. Dat gebeurde met steun van de B.H. Breslauer Foundation, de Vereniging Vrienden van de Koninklijke Bibliotheek en het Mondriaan Fonds.
-
Pagina uit De verzameling geschiedenissen van Troje.
Hoe kun je De verzameling geschiedenissen van Troje inzien?
De verzameling geschiedenissen van Troje staat online als topstuk, maar is ook in te zien in de KB. Je kunt het werk aanvragen via de KB-catalogus via signatuur 78 D 48 en bekijken in de leeszaal van Bijzondere Collecties.
Literatuur
Artikel
- Ina Kok, Woodcuts in Incunabula Printed in the Low Countries. Houten 2013, p. 373-376.
Boek
- Marc Rudolf de Vrij, Bruges in Haarlem. The Master of Bellaert and the illustrations in Jacob Bellaert’s editions of Raoul Lefèvre’s Histoire de Jason and Recueil des Histoires de Troyes. Hilversum, 2017.
