Leesbevordering is een van de expertises van de KB. Als nationale bibliotheek willen we zoveel mogelijk mensen aanzetten tot lezen, zodat ze goed mee kunnen doen aan het dagelijks leven. Dit doen we door verschillende projecten, apps, websites en samenwerkingen, gericht op verschillende doelgroepen.
Hoe moedigt de KB lezen aan?
Hoe maak je lezen aantrekkelijk voor mensen? Wat voor programma’s bestaan er op gebied van leesbevordering? De KB houdt zich op meerdere manieren bezig met leesbevordering:
- We maken digitaal lezen mogelijk en makkelijk via verschillende apps en websites. We bieden onder meer diensten als de online Bibliotheek en Jeugdbibliotheek.nl.
- Om kinderen plezier in lezen te laten hebben en houden, werken we samen met Stichting Lezen aan programma's voor leesbevordering.
- We bieden mensen die slecht of niet kunnen zien boeken, kranten en tijdschriften aan in aangepaste leesvormen zoals: audiolezen, braillelezen, letterlezen en combilezen.
Waarom werken we aan leesbevordering?
Volwassen Nederlanders lezen in vergelijking met andere landen relatief veel en goed. De bibliotheek wil zorgen dat dit zo blijft. Uit internationaal onderzoek blijkt helaas ook dat ongeveer een derde van de Nederlandse 15-jarigen risico loopt laaggeletterd het onderwijs te verlaten (PISA 2023). Ook is het in geen van de 77 onderzochte landen zo slecht gesteld met leesplezier onder 15-jarigen als in Nederland. Bijna 50 procent van hen vindt lezen tijdverspilling en ongeveer 60 procent leest alleen als het moet.
Meedoen met het dagelijks leven
Goed kunnen lezen en blijven lezen is belangrijk voor kinderen én volwassenen in Nederland. Zij kunnen daardoor makkelijker meedoen aan activiteiten die horen bij het dagelijks leven en meer bereiken in hun leven. Uit onderzoek blijkt dat het lezen van fictie zorgt dat mensen zich makkelijker kunnen inleven in andere mensen en omgevingen. Ook om die reden is het belangrijk dat mensen worden uitgedaagd om eens andere boeken te lezen dan die ze meestal kiezen.
Samenwerkingen voor leesbevordering
We nemen deel aan de Leescoalitie, een groep organisaties die samen zo veel mogelijk mensen tot lezen aanzet. De Leescoalitie versterkt de leescultuur op allerlei manieren: van het zorgen dat er minder mensen moeite hebben met lezen en schrijven tot het aanmoedigen van het voorlezen en lezen van (jeugd)literatuur.
Ruim 1,1 miljoen Nederlanders hebben een leesbeperking, daarvan zijn 250.000 mensen blind of slechtziend en hebben ruim 850.000 dyslexie. In het programma Aangepast Lezen worden boeken, kranten en tijdschriften aangeboden in een aangepaste vorm (audiolezen, braillelezen, letterlezen en combilezen) waardoor ook mensen met een leesbeperking goed mee kunnen doen aan het dagelijks leven. Dit doen we samen met organisaties als Bibliotheekservice Passend Lezen, Dedicon en CBB.
Wat zijn de resultaten?
Plezier is belangrijk als je mensen wilt aanmoedigen om te leren lezen of meer tijd te steken in lezen. De KB zorgt dat mensen zin in lezen krijgen door hulp te bieden via websites en apps, maar ook door acties en activiteiten te organiseren rond onderwerpen die voor veel mensen belangrijk zijn.
De online Bibliotheek
Via de online Bibliotheek-app en-website lenen ruim 700.000 leden van openbare bibliotheken e-books en luisterboeken. Het aanbod varieert van thrillers tot literatuur en van informatieve boeken tot poëzie. Volwassen leden kunnen op dit moment zo'n 48.000 e-books en 14.000 luisterboeken en 55 verschillende tijdschriftitels lenen. Kinderen en jongeren tot 18 jaar kunnen gratis lid worden van de lokale bibliotheek en met dit abonnement ook gebruikmaken van de online Bibliotheek. Zij kunnen op dit moment meer dan 9.000 e-books, 3500 luisterboeken en 6 verschillende tijdschriftitels lenen.
Lees meer over de online Bibliotheek
Jeugdbibliotheek.nl
Met Jeugdbibliotheek.nl biedt de KB kinderen en jongeren tussen 0 en 18 jaar, hun ouders en intermediairs een website om (digitale) boeken te vinden. Op jeugdbibliotheek.nl presenteren we per leeftijdscategorie de (digitale) collectie van de Bibliotheek die bestaat uit zowel boeken, e-books, luisterboeken als de bronnen en diensten die de KB voor jeugdleden inkoopt. Aan de hand van bijvoorbeeld actualiteit en campagnes lichten we de collectie uit. De website bereikt jaarlijks ongeveer 2,5 miljoen kinderen en jongeren.
Lees meer over de Jeugdbibliotheek
BoekStart
Het programma BoekStart voor kinderen van 0 tot 4 jaar moedigt ouders/verzorgers aan om hun kinderen zo vroeg mogelijk kennis te laten maken met boeken, lezen en openbare bibliotheken. Dat gebeurt bijvoorbeeld via consultatiebureaus, waar kinderen tot 4 jaar komen voor gezondheidsadvies en kinderopvang. In de eerste 10 jaar van het programma, van 2010-2020, is er voor 650.000 baby’s een BoekStartkoffertje bij de Bibliotheek opgehaald. Jaarlijks komen daar ongeveer 60.000 baby’s bij.
Bibliotheek op school
Met het programma de Bibliotheek op school werken onderwijs, bibliotheek en gemeente samen om dagelijks aandacht te geven aan leesplezier en mediawijsheid op school én thuis. De Bibliotheek op school werkt met medewerkers die gespecialiseerd zijn in lezen en media, met inspirerende boeken en met een goede digitale lees- en leeromgeving.
De Bibliotheek op school is ontwikkeld voor het basisonderwijs, het vmbo, het mbo en de pabo. Sinds 2012 is het aantal deelnemende basisscholen drie keer zo groot geworden, van alle basisscholen doet ongeveer 60% mee aan de Bibliotheek op school.
Stichting Lezen en de KB voeren BoekStart en de Bibliotheek op school samen uit in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Openbare bibliotheken voeren de programma’s praktisch uit in hun eigen gemeentes. Ze werken daarbij samen met jeugdgezondheidszorg, kinderopvang en onderwijs in hun gemeente.
