Verbonden digitaal erfgoed

Veel historische collecties in Nederland zijn gedigitaliseerd maar staan op zichzelf. Als deze collecties met elkaar verbonden worden kunnen mensen in 1 zoekopdracht alles over een bepaald onderwerp vinden. Dit vergroot de maatschappelijke waarde van de collecties door ze beter zichtbaar, bruikbaar en houdbaar te maken. De programmalijn Verbonden digitaal erfgoed van stichting Pica in samenwerking met de KB helpt hierbij. Erfgoedinstellingen met digitale erfgoed- of bibliotheekcollecties kunnen projectvoorstellen indienen om hun collecties te verkennen, verbinden en te verrijken. 

De programmalijn Verbonden digitaal erfgoed wordt gefinancierd door stichting Pica. De penvoering van de programmalijn ligt bij de KB. De programmalijn zal worden uitgevoerd in nauwe samenwerking met het Netwerk Digitaal Erfgoed. Deelnemende erfgoedinstellingen worden gestimuleerd om NDE-compatibel te werken, het NDE-manifest te ondertekenen en de uitgangspunten van NDE te implementeren. 

Erfgoedinstellingen kunnen een voorstel indienen voor 1 van de volgende 3 financieringsregelingen. Hiermee kunnen zij hun digitale bibliotheek- of erfgoedcollecties verkennen, verbinden of verrijken. 

Verkennen

De projecten binnen deze regeling zijn gericht op het opbouwen van kennis binnen de instellingen. De erfgoedinstelling doet ervaring op met 1 of meerdere richtlijnen van NDE om een digitale collectie NDE-compatibel te maken. Het leveren van een product, bijvoorbeeld Linked Open Data (LOD), is niet verplicht. De maximale projectgrootte is € 15.000 en de maximale doorlooptijd 6 maanden.

Verbinden

In deze projecten wordt kennis en technologie samengevoegd en worden NDE-compatibele producten opgeleverd. De maximale projectgrootte is € 75.000 en de maximale doorlooptijd 12 maanden.

Verrijken

In deze projecten worden verbindingen tot stand gebracht tussen verschillende digitale erfgoedcollecties van samenwerkende netwerkpartners. Projecten uit deze lijn kunnen de standaard worden voor andere erfgoedinstellingen en worden herbruikbaar beschikbaar gesteld. Hierbij wordt rekening gehouden met de NDE-richtlijnen en compatibiliteitseisen. De maximale projectgrootte is € 150.000 en de maximale doorlooptijd 18 maanden. 

Geïnteresseerde deelnemers worden geadviseerd om voor het indienen van een aanvraag contact op te nemen met een van de leden van het kernteam. Dit kan door middel van het indienen van het formulier Projectidee of door te mailen via onderstaand e-mailadres. 

Het kernteam ondersteunt erfgoedinstellingen tijdens het aanvraagproces en schrijft na indiening van de projectaanvraag een advies voor Stichting Pica. Aanvragen mogen gedurende het hele jaar worden ingediend bij het kernteam maar deze worden op minimaal twee momenten doorgezet naar Stichting Pica. De deadlines voor het inleveren van de projectaanvragen in 2025 zijn:

• 20 juni 2025
• 15 oktober 2025

• Het Huygens Instituut en de Radboud Universiteit zullen samen optrekken in het uitbreiden van het handschriftenportaal eCodicesNL.
• Tresoar zal een Friese thesaurus opzetten in samenwerking met lokale erfgoedinstellingen.
• Rijnbrink gaat samen met het RIC Repertoire Informatie Centrum de database en website over gedrukte partituren verbinden en verrijken.
• Rozet zal een deel van haar digitale beeldcollectie beter bruikbaar maken voor andere erfgoedinstellingen door de implementatie van IIIF en Linked Open Data.
• Bibliotheek UvA/HvA en het Allard Pierson zullen samen met het CREATE lab van de UvA en de Amsterdam Time Machine een pilot uitvoeren voor het vergroten van de toegankelijkheid en deelbaarheid van gedigitaliseerde collecties met Linked Open Data.
• Het Flevolands Archief gaat verkennen hoe haar digitale infrastructuur kan worden verbeterd aan de hand van de NDE-compatibiliteitseisen.
• De Bibliotheek UvA/HvA/Allard Pierson wil de kennis over Linked Open Data binnen de organisatie versterken door het oprichten van een werkgroep.
• Streekarchief Midden-Holland gaat in samenwerking met Historische vereniging Die Goude een publieksviewer ontwikkelen voor de verzamelde data van de Gouda Tijdmachine.
• Stichting Erfgoed en Publiek gaat de Spectrum module van het collectieregistratiesysteem Atlantis uitbreiden zodat deze ook geschikt is voor bibliothecaire collecties.
• De Bibliotheek UvA/HvA/AP gaat in een vervolgproject gedigitaliseerde kaarten ontsluiten in het e-depot van de UB via IIIF en het ontwikkelde standaardmodel uit het pilotproject Toegankelijke Kaartencollectie toepassen op een deel van de collectie.
• Het Nederlands Fotomuseum gaat haar fotografiebibliotheek verrijken met links naar externe terminologiebronnen en Linked Open Data sets en migreren naar een duurzaam platform.
• Het Huygens Instituut zal als penvoerder samen met het RKD en het Van Gogh Museum generieke datamodellen ontwikkelen voor digitale edities van kunstenaarsbrieven, inclusief ontologie voor de inbedding van Linked Open Data.
• Korpora Erfgoed Publieke Veiligheid gaat een dienstenplatform, conform de architectuurblauwdruk van NDE, opzetten waarin erfgoedinstellingen hun brandweercollecties kunnen ontsluiten en presenteren aan een breed publiek.
• Het Amsterdam Pipe Museum gaat verkennen of ze hun data beschikbaar kunnen stellen via Linked Open Data.
• LI-MA ontwikkelt in het project ‘Mapping Digital Art’ een standaardimplementatie voor duurzame identifiers voor digitale kunst en een dataset met bijbehorende NDE-requirements voor digitale kunstwerken.
• Het RKD gaat de catalogi van de Tentoonstellingen van Levende Meesters volledig doorzoekbaar maken d.m.v. het opschonen van de gedigitaliseerde catalogi en deze beter te ontsluiten en toegankelijk te maken door verbinding met andere RKD datasets.
• De Erasmus Universiteit Rotterdam gaat een collectie van correspondentie van Professor Jan Tinbergen verbinden met Linked Open Data.
• De Anne Frank Stichting gaat in samenwerking met het Scheepvaartmuseum Amsterdam een verkennend project opzetten om kennis op te doen over het beschikbaar stellen van AV-materiaal (audio en video).
• Erfgoed Brabant gaat in samenwerking met Erfgoedplatform Oirschot een termenlijstdienst ontwikkelen voor het duurzaam vastleggen van lokale termen. Ook gaan ze een methodiek ontwikkelen voor samenwerking rondom lokale termenlijsten.
• Stichting The Need for Legacy gaat samenwerken met het Allard Pierson om in kaart te brengen welke informatie en verzamelingen van en over het werk van makers van kleur binnen de Nederlandse podiumkunsten in bestaande archieven te vinden zijn.
• Stichting Terschellings Oerol Festival gaat een plan van aanpak creëren om een beeld te krijgen waar hun collectie uit bestaat, wat ontbreekt en waar naartoe gewerkt moet worden om de collectie te behouden, te verbinden en te verrijken.
• Rozet gaat een filter ontwikkelen die ingebouwd kan worden in de beeldbank Gelderland in Beeld, zodat historische verenigingen in Gelderland alle plaatsnamen waarover zij publiceren, kunnen selecteren.
• De TU Delft wil haar erfgoed vindbaar en bruikbaar maken en gaat dat doen door het termennetwerk te integreren in het collectiemanagementsysteem Collective Access en er worden verbeteringen aangebracht in de export van data naar de website, zoals de toepassing van schema.org.
• De UB Leiden gaat in samenwerking met de UB Groningen een onderzoek uitvoeren naar de kwaliteit van de (meta) data over hoogleraren.
• Stichting Waag Society gaat een eerste stap zetten om hun archief materiaal, dat bestaat uit ongeveer 4 terabyte aan data, te structureren, archiveren, doorzoekbaar maken en publiek ontsluiten.
• Het RKD gaat in een verkennend project de huidige situatie van het platform Van Gogh Worldwide onder de loep nemen. Dit is een eerste stap in een update van het platform om het toekomstbestendig te maken.
• Het Huygens Instituut en de Historische Database van Suriname & de Cariben (Radboud Universiteit) werken samen om een duurzame dataset te creëren met historische locatie gegevens over Suriname.

Het Verbonden digitaal erfgoed team, bestaande uit Marg van der Burgh (programmamanager), Renée Schilling (programmacoördinator), Annelynn Koenders (programmacoördinator), Bob Coret (technisch adviseur) en Enno Meijers (Chief Technologie Officer, NDE) staat erfgoedinstellingen bij in de voorbereiding en uitvoering van de projecten. 

Bij de uitvoering van de projecten is er regelmatig contact met het kernteam over de voortgang van de projecten door middel van tussentijdse rapportages of via direct contact als (complexe) problemen zich voordoen. Ook organiseert het kernteam minimaal twee keer per jaar een kennismiddag om elkaar te informeren en inspireren over de uitvoering van de projecten en worden er (op aanvraag van de projectleiders) inhoudelijke kennissessies gehouden met experts.  

Wil je meer weten over de programmaregeling of het doen van een projectaanvraag? Neem dan contact op met Renée Schilling of Annelynn Koenders via @email.

Ter inspiratie: op de website van Netwerk Digitaal Erfgoed lees je over verschillende projecten die zijn uitgevoerd in de pilotfase van deze programmalijn zoals het gebruik van het open source collectiebeheerssysteem Omeka S door Tresoar, de Universiteitsbibliotheek van Maastricht en de Universiteitsbibliotheken van Leiden. 

Of lees de ervaringen van de Athenaeumbibliotheek. Zij vertellen hoe zij zich als kleine organisatie hebben aangesloten bij de nieuwe ontwikkelingen om haar collectie klaar te stomen voor linked open data.