Vriendenaankoop: Album amicorum door Crispijn van de Passe

In 2017 kocht de KB met dank aan de Vriendenvereniging een album amicorum (vriendenboek) met 89 gravures van de Nederlandse tekenaar Crispijn van de Passe. Het is vermoedelijk rond 1612 door Ludwig König in Bazel gedrukt. Waarom wilde de KB dit album graag toevoegen aan de collectie?

Wat is dit voor album?

Een gravure van een bibliotheek door Crispijn van de Passe uit het album amicorum.

In 2017 kwam het album amicorum met gravures van Crispijn van de Passe op de veiling bij het Haagse veilinghuis Van Stockum. Het album heet officieel Stirpivm insignium nobilitatis, tum etiam sodalium memorial. Voor dit werk zijn 2 conservatoren met elk hun eigen expertise samen opgetrokken om het op de veiling te kunnen aankopen. Het album heeft namelijk 2 kanten. Het bevat pagina’s met gedrukte gravures en pagina’s met handgeschreven teksten van de dichter Jacob Cats. Met dank aan de Vrienden van de KB hebben we het op 23 mei 2017 kunnen aankopen.

Het album amicorum is nooit gebruikt

Een pagina uit het album amicorum met handgeschreven dichtregels door Jacob Cats.

De KB heeft een grote verzameling alba amicorum (vriendenboeken). Maar deze voegt iets nieuws toe aan de collectie. Het album bevat 89 ingekleurde gravures van kunstenaar Crispijn van de Passe en een aantal pagina’s met handgeschreven teksten over het huwelijk van dichter Jacob Cats. De gravures zijn met de hand ingekleurd, vermoedelijk door de kunstenaar F.H. van der Ley.

In totaal bestaan er 8 exemplaren van dit gedrukte album, die elk net iets anders zijn. Waarschijnlijk zijn ze op bestelling gemaakt en kon de eigenaar zelf de gravures uitkiezen. Tussen de gravures zijn lege pagina’s waar vrienden van de eigenaar iets hadden kunnen schrijven. Maar deze pagina’s zijn leeg gebleven, het is dus nooit als album gebruikt.

Het boek heeft veel geheimen

Veel weten we nog niet over dit album. Voor wie is het gemaakt? Vooraan in het boek staat een aanduiding van een vroege eigenaar: ‘frederici’. Maar wie was deze Frederick? Waarom is er nooit door vrienden in geschreven? Nu het bij de KB beschikbaar is (ook online) kunnen onderzoekers ermee aan de slag. In de toekomst vinden zij wellicht meer antwoorden.